Puber in vluchtelingengezin cruciale schakel

Als puber opgroeien in een vluchtelingengezin is niet gemakkelijk. Jongeren nemen verschillende taken en verantwoordelijkheden op. Emily Debaes vroeg voor haar masterproef aan jongeren hoe ze dat ervaren: ‘Ik ben de ouder van mijn ouders’. Deze adolescenten zijn vaak een cruciale schakel in de gezinnen.

In hun thuisland leefden veel vluchtelingen in armoede, vaak waren ze er ook getuige of slachtoffer van geweld. Voor hun vlucht moeten ze afscheid nemen van familie, tijdens de vlucht botsen ze op mensensmokkelaars, levensbedreigende omstandigheden of mensonwaardige praktijken zoals detentie in transitlanden. Wanneer die vlucht achter de rug is, blijven er onzekerheden en zorgen. Vooral adolescente kinderen hebben het moeilijk. Na alles wat ouders hebben moeten achterlaten, hebben ze nu hoge verwachtingen voor de toekomst. De kinderen moeten niet alleen goed presteren op school, maar ook veel verantwoordelijkheid dragen binnen het gezin.

Cruciale schakel

Voor haar masterproef Sociaal Werk (UGent) sprak Emily Debaes met zestien jongeren die naar België gevlucht zijn en daar met hun gezin wonen. Ze vertelden voluit over de verschillende taken die ze in hun gezin opnemen.

Omdat kinderen het Nederlands vaak sneller onder de knie hebben dan hun ouders, zijn ze een cruciale schakel tussen het gezin en de samenleving. Om vlot te kunnen communiceren, vergezellen jongeren hun ouders naar de bank, school, ziekenhuis en mutualiteit. Ze vertellen hun ouders wat er in brieven staat en maken afspraken met allerlei diensten. Naast dat vertaalwerk, moeten deze jongeren hun ouders ook uitleggen hoe onze Westerse samenleving functioneert. Kinderen tonen ouders hoe je de bus neemt, in de supermarkt het varkensvlees herkent of bij de bakker digitaal betaalt.

Geld verdienen

Ook materieel proberen deze jonge mensen hun steentje bij te dragen. Vijf van de jongeren vertellen dat ze het gezinsinkomen mee opkrikken, bijvoorbeeld met een studentenbaan: “Als ik werk, is dat voor het hele gezin. Iets dat in mijn portefeuille gaat, is ook bestemd voor mijn ouders, broers en zussen.” Dit persoonlijk budget wordt niet alleen gedeeld met de naaste familieleden, ook wie nog in het buitenland woont, krijgt regelmatig geld toegestuurd.

Lees verder op sociaal.net >>

Een last en een leerkans? De rollen van adolescente vluchtelingen in het gezin >>

Zie ook:

• Overzicht opvoeddilemma’s van Syrische vluchtelingenouders
• Speel in op ondersteuningsbehoefte van gezinnen van statushouders