Voor deel gezinnen is lockdown slopend

Het onzichtbare coronavirus raakt alle gezinnen in Nederland. Er is sprake van zowel zichtbare als onzichtbare gevolgen die verder gaan dan de fysieke gezondheid. Maar het virus en de maatregelen raken niet iedereen even hard. Voor een minderheid is deze tijd naast slepend ook slopend.

Dat constateren onderzoekers van het lectoraat Jeugd van de Hogeschool Utrecht naar de gevolgen van de maatregelen die tijdens de eerste lockdown zijn genomen. Ruim tweeduizend ouders en grootouders vulden vragenlijsten in over de gevolgen van corona voor het combineren van werk en gezin, het gezinsfunctioneren en de relatie tussen grootouders en hun kinderen en kleinkinderen.

Het onderzoek

Uit het onderzoek blijkt dat de meeste gezinnen de veerkracht hebben om met de uitdagingen in deze coronatijd om te gaan. Zij hebben inmiddels een nieuwe – zij het soms precaire – balans gevonden of bloeien zelfs op door de extra gezinstijd en het wegvallen van prikkels. Voor andere gezinnen blijven de uitdagingen onverminderd groot en is de eigen gezinsbubbel minder comfortabel. Professionals kunnen juist deze gezinnen helpen steun te organiseren, bijvoorbeeld door samen met het gezin te kijken wie uit het sociale netwerk kan bijspringen of door in de gemeente waar het gezin woont te informeren naar de ondersteuningsmogelijkheden

Vooral ouders van basisschoolleerlingen hadden tijdens de eerste lockdown hun handen vol aan het combineren van werk en gezin. Maar ze hadden ook meer rust en tijd voor elkaar. Dat lag vaak anders in gezinnen die met veel zorgen in een isolement terechtkwamen en niet meer konden rekenen op steun uit hun netwerk. Het fysieke contact met grootouders werd in alle gezinnen gemist, ondanks de digitale vervangers.

‘Dit onderzoek bevestigt het grote belang van informele steun, bijvoorbeeld van grootouders, voor het welbevinden van alle gezinnen, niet alleen kwetsbare’, stelt Caroline Vink van het NJi. ‘Het zou goed zijn als dit onderzoek een vervolg krijgt. Corona maakt als een vergrootglas zichtbaar hoe belangrijk steun uit de omgeving is voor de opvoeding.’

Kortgezegd, we bevinden ons allemaal in dezelfde storm, maar niet in hetzelfde schuitje. Het is belangrijk oog te hebben voor de unieke uitdagingen waarmee gezinnen in deze coronatijd geconfronteerd worden en hen steun en perspectief te bieden, vooral degenen in kwetsbare omstandigheden.

Download: Eindrapport Slepend en soms ook slopend. De impact van (de maatregelen tegen) COVID-19 op het gezinsleven (maart ’21)

Bronnen: Hogeschool Utrecht; Nederlands Jeugdinstituut

Zie ook:
Merendeel ouders krijgt informele steun bij opvoeden
Corona zet gezinsleven flink onder druk