Stimuleer migrantenvaders in omarmen opvoedrol

Ons land telt steeds meer vaders met een migratieachtergrond. Zorgprofessionals doen er goed aan om hierop te anticiperen, betoogt Abdellah Mehraz. “Traditioneel is hun rol in de opvoeding veelal aan de dunne kant. Dat moet beslist veranderen.” Doe dit wel stapje voor stapje, waarschuwt hij. “Te hard van stapel lopen schrikt af.”

Het verschilt natuurlijk per cultuur, maar over de bank genomen zijn migrantenouders weinig betrokken bij de opvoeding van hun kinderen. “Het vaderschap leeft veel te weinig bij hen”, constateert Abdellah. Hij pleit ervoor dat het versterken van hun rol in de opvoeding nadrukkelijker op het netvlies van zorgprofessionals komt. “Er moet meer oog komen voor de rol van migrantenvaders. Vergeleken met de situatie in andere Europese landen zie je bovendien dat Nederland hierin achterloopt.” Op dit punt spreekt hij ook uit eigen ervaring. “Toen mijn zoon een baby was, was het antwoord op iedere vraag die ik stelde gericht aan mijn partner.”

Bewustwording

Zelf behoort hij tot de voorhoede op dit gebied: de meeste migrantenvaders onttrekken zich namelijk grotendeels aan hun vaderrol. “Eerste stap is dus bewustwording voordat je iets kan veranderen. Investeer in het leggen van een basis. Veel van deze vaders weten nog niet dat hun rol in de opvoeding heel belangrijk is. Niet alleen op cognitief niveau, maar op alle niveaus. Opvoeding is complementair. Je vult elkaar aan. De moeder kan soms meer dan de vader, maar andersom geldt hetzelfde. En samen zijn zij wellicht weer goed in dingen waar zij ieder individueel minder in zijn.”

Opvoeddebatten

Om hulpverleners en cliënten op weg te helpen, is door Trias Pedagogica de methodiek ‘Opvoeddebatten met migrantenvaders’ ontwikkeld. “In eerste instantie uitsluitend voor Marokkaanse vaders, maar door het succes zijn er steeds meer nationaliteiten bijgekomen. Dan merk je meteen dat er op het punt van opvoeden veel overeenkomsten zijn tussen culturen. In de basisopvoeddebatten wordt gestart met vragen als ‘Wat houdt opvoeden in?’ en ‘Wat versta je onder vaderschap?’. Ook gaan we eerst terug naar hun eigen jeugd. Dan kom je niet alleen uit op wat zij gemist hebben in hun eigen opvoeding, ook de goede dingen komen ter sprake. Vervolgens hebben we het over de opvoeding van de eigen kinderen. Dan praten we bijvoorbeeld over de wijze van communiceren met hun partner en de verdeling van de taken. Als vanzelf komt dan het gesprek op opvoeden in twee culturen. Wat wil je aan je kind meegeven en wat juist niet? Dan zie je dat de vaders zich echt bewust worden van het opvoedsysteem van Nederland en dat zij ertoe doen in het grootbrengen van hun kinderen.”

Verdiepingsdebatten

Na afloop van de basisopvoeddebatten volgt één van de verschillende verdiepingsmodules radicalisering, seksuele opvoeding, gezonde leefstijl, eerste 1000 dagen en huiselijk geluk.

Met name het thema huiselijk geluk is erg gewild bij vaders en vormt het sluitstuk van de debatten. Dit gebeurt met behulp van een bordspel. “We spelen het in groepjes en daar leren de vaders ook van. Spelenderwijs kom je dan op onderwerpen als gevoelens en intimiteit. Dan hebben we het bijvoorbeeld over dat het heel normaal is om tegen je kind te zeggen ‘Ik hou van jou’. Ook belonen en straffen zijn onderwerpen die veel langskomen. Over seksualiteit hebben we het niet, want daar ligt nog een taboe.”

Abdellah Mehraz is pedagoog en oprichter en directeur van Trias Pedagogica, het adviesbureau voor vaderschap, opvoeding en interculturele pedagogiek. De door Trias Pedagogica ontwikkelde methodiek voor opvoedsteun aan migrantenvaders is onderbouwd en beschreven door het Verwey Jonker.

Naast opvoedkundige projecten heeft Abdel leiding gegeven aan een aantal projecten zoals ‘GGZ kiest Kleur’ in Amsterdam en ‘Ila Tali’ in Utrecht. Sinds 2009 is Abdel als docent pedagogiek betrokken bij Hogeschool InHolland. In deze periode heeft hij een cruciale bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van het vak ‘Intercultureel vakmanschap’.

Zie ook:

• Debatten over eerste 1000 dagen van het vaderschap
• Online platform zet vaderschap in de schijnwerper