Opvoeden is risico nemen

Laats zag ik een kind van 3 jaar met een helm op een houten loopfietsje. Geen speelgoedhelm om alvast te wennen aan de eisen die later aan je gesteld worden als je op een scooter zit. Nee, een echte helm die het hoofd van dit meisje volledig domineerde.

Wat zou de ouders bewogen hebben om hun dochter nu al zo’n helm op te zetten? Ik neem tenminste niet aan dat de dochter er zelf om heeft gevraagd. Waarschijnlijk wilden haar ouders ieder risico op letsel uitsluiten. Stel je voor dat je kind valt en precies met haar hoofd tegen een parkeerpaaltje of stoeptegel komt! Ik kan me daar wel iets bij voorstellen, want ik heb in de afgelopen jaren in mijn omgeving genoeg volwassenen gezien die na zo’n val met een hersenbeschadiging gehandicapt door het leven gingen. Zo een risico wil je je kind toch niet laten lopen? Ook de overheid ondersteunt dit streven om onnodige risico’s uit te sluiten. Onder alle speeltoestellen vinden we rubberen tegels of zand in plaats van die harde ondergrond waar ik vroeger me een bult op kon vallen. In Amerika wordt het zelfs als een vorm van verwaarlozing gezien wanneer je je kind zonder helm laat fietsen. Toch voel ik een grote weerzin om zoveel risico’s uit te sluiten.

Eigenlijk gaat het om de strijd tussen ons denkvermogen en ons onderbuikgevoel: ons mensenbrein en ons reptielenbrein. Tussen gevaar indammen en risico’s nemen.

Ik las laatst : je kan beter een stok voor een slang aanzien dan een slang voor een stok. Met andere woorden: je kan beter voor het zekere dan voor het onzekere kiezen. Maar tegelijk moeten we onze kinderen om leren gaan met de risico’s van onze maatschappij en moeten we als ouders leren om onze angsten te beteugelen.

Want na dit fietshelmpje komen er nog veel meer risico’s. Mag ons kind gaan stappen als ze 16 is? Kan ze met een vriendin mee op vakantie? Zal ze bij een vriendje gaan slapen? Mag hij op z’n 18^e gaan motorrijden? Moet zij wel in het leger gaan? Mijn zoon is gaan motorrijden. Hij geniet ervan, vooral als het een beetje spannend is. Ik ben me weer bewust dat je je kinderen moet loslaten en dat onze angsten hen niet tegenhouden. En dat voelt veel reëler dan het fietshelmpje met 3 jaar.

Bert Krapels,
Klinisch psycholoog en psychotherapeut