Benader complexe scheiding als duurzaam veranderproces’

Welke rol kan een ‘specialist contactverlies’ spelen in complexe scheidingen waarbij ‘ouderverstoting’ dreigt? Een pilotteam van het programma ‘Scheiden zonder Schade’ heeft zich over deze vraag gebogen. Dit gebeurde in opdracht van voormalig minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker. Het team adviseert de chaotische situatie van een complexe scheiding te benaderen als een veranderproces gericht op duurzame samenwerking.

Contactverlies is het gevolg van een vertrouwensbreuk, aldus het pilotteam. Wie contactverlies wil voorkomen, moet zich volgens het team niet richten op de problemen tussen de ouders, maar op het herstellen van vertrouwen. Werk daarbij aan het versterken van veerkracht, flexibiliteit en vertrouwen van ouders in zichzelf en elkaar, adviseert het team.

Het pilotteam ziet geen heil in het aanstellen van specialisten contactverlies waar ouders een beroep op kunnen doen in een complexe scheiding. Beter is het als alle betrokken hulpverleners leren de scheiding te benaderen vanuit een visie die gericht is op herstel van vertrouwen. Een specialist contactverlies kan vervolgens die hulpverleners ondersteunen als dat nodig is.

Geen handhaver

De specialist contactverlies moet geen taak krijgen als handhaver die medewerking aan een omgangsregeling afdwingt als een ouder er niet aan wil meewerken, stelt het pilotteam. De begeleiding moet volgens het team gericht zijn op herstel van vertrouwen, en vertrouwen laat zich niet afdwingen. Het is dan wel belangrijk om onderscheid te maken tussen problemen die het gevolg zijn van de scheiding en acute veiligheidsproblemen in het gezin.

Samen ouders zijn

‘Veel van onze kennis komt uit de pedagogiek en psychologie’, zegt Harmke Bergenhenegouwen van het Nederlands Jeugdinstituut. Zij heeft voor het Programma Scheiden zonder Schade kennis aangedragen. ‘Het bijzondere is dat de visie van het pilotteam is gebaseerd op veranderkunde. Het basisidee is dat een complexe scheiding een verandering is waar je doorheen moet om uiteindelijk weer samen ouders te kunnen zijn. Deze visie gaat ervan uit dat het belangrijk is te focussen op de situatie die je uiteindelijk wilt bereiken. Hoe kun je ouder zijn op zo’n manier dat het kind het gevoel heeft dat het zichzelf kan zijn en dat het niet de kern is van een strijd tussen twee volwassenen?’

Het effect van deze nieuwe aanpak is nog niet onderzocht, zegt Bergenhenegouwen. ‘De pilot was een kleinschalige verkenning, maar ik hoop dat deze aanpak een kans krijgt om zich te bewijzen. Want volgens mij kan dit model ouders en hulpverleners helpen om goed door het proces van een scheiding heen te komen.’

Rapport pilotteam Specialist contactverlies >> 

Bron: nji.nl

Zie ook:

• Handreiking over ondersteunen kind bij scheiding
• Gezamenlijke toegang ouders versnelt scheidingsprocedure