Antisociaal gedrag van adolescent holt empathie moeder uit

Empathie bij de moeder heeft geen effect op probleemgedrag van de adolescent. Omgekeerd wel: naarmate een adolescent meer antisociaal gedrag laat zien, neemt de mate van empathie van de moeder af.

Een verslechterende ouder-kindrelatie is niet altijd de oorzaak van agressie en delinquentie bij het kind. Dat ontdekte Dr. Elisabetta Crocetti tijdens een studie naar de rol van empathie van moeders in de ouder-kind relatiekwaliteit en delinquent gedrag van jongeren. Crocetti voerde haar onderzoek uit met NWO-financiering uit het programma Jeugd en Gezin aan de Universiteit Utrecht. Voor het onderzoek maakt zij gebruik van data van bijna 500 jongeren van 13 tot 18 jaar uit de RADAR-studie.

Model

Crocetti: “We namen de mate van empathie bij de moeder onder de loep, naast allerlei indicatoren van de band met haar kind, zoals de dagelijkse conflicten (over kledingkeuze of gedrag), de steun en de mate van respect voor autonomie – de mate waarin de onderlinge betrokkenheid is afgestemd op de behoefte die het kind heeft aan autonomie.” Aan de hand daarvan is een model gemaakt van de samenhang met twee vormen van antisociaal gedrag: delinquentie en agressie.

Minder inlevingsvermogen

Het onderzoek maakt duidelijk dat een karakteristiek als empathie bij de moeder geen effect heeft op probleemgedrag bij het kind. Omgekeerd is dit echter wel het geval. Wanneer de adolescent langer en meer antisociaal gedrag vertoont, gaat dat ten koste van het inlevingsvermogen van de moeder over verloop van tijd. Maar dat is een indirect effect: het verloopt via de verslechterende band tussen moeder en kind. Hoe meer agressie een kind vertoont, hoe minder respect voor de autonomie voor het kind.

Interventies richten op ouder én kind

Gevolg is dat de moeder zaken slechter in perspectief kan zien. “We gaan er meestal vanuit dat een slechte band met de ouders een oorzaak kan zijn van probleemgedrag”, aldus Crocetti. “Maar het kan dus ook andersom liggen. Interventies moeten zich daarom niet alleen op de ouders richten, wat we nu soms zien, maar ook op het kind. Voor het zelfvertrouwen van ouders is het besef dat zij niet per se de oorzaak van het probleem zijn zeer belangrijk. Het werkt beide kanten op. Als ouders zich daar meer bewust van zijn, kunnen ze daar ook actiever op inspringen.”

The Dynamic Interplay among Maternal Empathy, Quality of Mother-Adolescent Relationship, and Adolescent Antisocial Behaviors: New Insights from a Six-Wave Longitudinal Multi-Informant Study

Over Radar

RADAR (Research on Adolescent Development And Relationships) is een langlopend onderzoek zich richt op de interacties en conflicten van adolescenten met ouders en leeftijdgenoten, hun emotionele gemoedstoestand, persoonlijkheid, identiteit en internaliserend en externaliserend probleemgedrag. Zo’n 800 participanten worden gevolgd in hun ontwikkeling van vroege adolescentie naar volwassenheid. Daarnaast doen ook hun ouder(s), partner, broer of zus en (beste) vriend(in) mee met het onderzoek.

Bron: uu.nl