Nieuwe technieken maken het misschien mogelijk om bij de bevruchting al veranderingen aan te brengen in het menselijk DNA. Dit kan allerlei maatschappelijke gevolgen hebben. In dit verband spelen er veel verschillende kwesties. Het Rathenau Instituut vindt dat deze in een brede maatschappelijke dialoog aan de orde moeten komen.
Te weinig mensen doen mee aan de discussie over het aanpassen van erfelijk DNA van embryo’s. Het is vooral een discussie onder wetenschappers en artsen, en zij hebben het over de techniek zelf en de veiligheid daarvan. Terwijl Nederlanders er heel verschillend over denken, en het iedereen raakt, patiënt of niet, nu en in de toekomst. Daarom moet de maatschappelijke dialoog hierover veel breder worden gevoerd. Dat schrijft het Rathenau Instituut in het rapport ‘In gesprek over aanpassen van erfelijk DNA van embryo’s: Lessen voor een maatschappelijke dialoog’.
Het rapport laat zien dat we door ons erfelijk DNA aan te passen voor de hele samenleving beslissingen nemen over ziekte en gezondheid. Melanie Peters, directeur van het Rathenau Instituut: “We moeten het gesprek hierover heel zorgvuldig – en samen – voeren, uit zorg voor huidige én toekomstige generaties.”
Lessen
Het Rathenau Instituut stelde op basis van dit onderzoek lessen op om deze dialoog goed te kunnen voeren. Zo is er het advies om niet te beginnen bij wat er technisch al kan (en wat nog niet), maar juist na te denken over de samenleving waarin we willen leven, welke waarden daarin centraal staan en daarna pas te bespreken welke rol het aanpassen van erfelijk DNA bij de mens daarbij kan spelen. Hiervoor heeft het Rathenau Instituut vier scenario’s ontwikkeld.
Een ander advies is om in de dialoog duidelijk te maken waar het precies over gaat. Door vragen te beantwoorden als: welk onderzoek is nodig voordat sprake kan zijn van veilige toepassing van deze technologie? En: hoe kan het krijgen van kinderen er nu en in de toekomst uitzien wanneer we embryo’s genetisch aanpassen?
Input voor politieke besluitvorming
Elf organisaties, waaronder het Rathenau Instituut, namen in 2018 het initiatief om een brede maatschappelijke dialoog te organiseren. Daarin wordt de toekomst verkend en wordt een breed publiek betrokken en gestimuleerd om een mening te vormen. Het ministerie van VWS omarmde dit initiatief en financierde daarom een reeks landelijke bijeenkomsten, waarvan de eerste op 9 oktober plaatsvindt in Rotterdam. De opbrengsten van de maatschappelijke dialoog zal het Rathenau Instituut, in samenwerking met bovengenoemde organisaties, eind 2020 samenvatten in een rapport. Dat kan input vormen voor geïnformeerde politieke besluitvorming.
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
