In een periode waar slaapproblemen opspelen, sta je voor korte of langere tijd in een overlevingsmodus. Juist dan is er grote behoefte aan steun en relativering van de professional, schrijft Nancy de Vreede in haar column voor Ouders Centraal.
Hoeveel slaap heeft een mens nodig? Als ouder van een kind met langdurige slaapproblemen, groeide mijn behoefte aan slaap naar mythische proporties. Hoe minder ik ervan kreeg, hoe meer mijn blik zich vernauwde. Ik kwam terecht in een constante staat van oververmoeidheid, waardoor een sombere kijk op de situatie steeds meer de overhand kreeg. Deze werkelijkheid deelde ik met andere ouders van kinderen met slaapproblemen. Tegelijkertijd verliep het delen van die werkelijkheid met professionals, naar mijn gevoel, moeizaam. Alsof ik een andere taal sprak.
Wanneer dergelijke structurele slaapproblemen opspelen, maak je er als ouder het beste van binnen het gehele (leer)proces van ouderschap. Tijdens dat leerproces had ik vooral behoefte aan steun en relativering van de professional. Ondanks hun goede bedoelingen, bleef erkenning van mijn specifieke situatie en een open blik zonder (impliciet) oordeel achterwege. Onze werkelijkheden botsten. Omdat een vertrouwensrelatie ontbrak, kwamen we niet toe aan een concrete, op mijn situatie toegepaste vertaling. Met bijvoorbeeld aandacht voor het leren zien en benutten van mijn mogelijkheden. Of van balans zoeken tussen draagkracht en draaglast. Kortom, mij te leren, dat niet alles oplosbaar is. Maar dat ik wel kan leren er mee om te gaan. Zeker niet makkelijk, wel noodzakelijk.
Ik denk dat het werken met behandelrichtlijnen in de weg stond van dit open proces. Richtlijnen zijn gebaseerd op gemiddelden. En de gemiddelde ouder bestaat niet. Het volgen van de richtlijn gaat een eigen leven leiden. Als professional stop je met denken en luisteren naar iedere ouder, want je weet al wat je moet doen. Ruimte om zelf na te denken is er steeds minder.
In gesprekken met professionals voelde ik onbewust een norm waaraan ik moest voldoen. En dat betekende, dat ik iets moest doen of juist moest laten, afhankelijk van degene met wie ik sprak. De aanpak varieerde niet. We wisten niet welke oorzaken aan het slaapprobleem ten grond slag lagen en hoe ze op elkaar inspeelden. Toch voelde het alsof ik de belangrijkste was, waarmee het probleem opgelost kon worden. Ik ben het ermee eens dat ouders zeer belangrijk zijn voor de ontwikkeling van hun kind, ik was het alleen niet eens met de doelstelling. Die wetenschappelijk bewezen aanpak, was voor mij niet de beste aanpak.
Om meer ouders beter te kunnen helpen, is het dus nodig om de werkelijkheid van ouders evenveel waarde te geven als de aanpak die de richtlijn voorschrijft, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Dit lukt beter als je je als professional bewust bent van de ongelijke positie die je hebt ten opzichte van de ouder en je bewust wordt van de onbedoelde negatieve gevolgen van het werken met behandelrichtlijnen. Verhalen van ouders zijn nodig om deze bewustwording te vergroten. Hiermee breng je niet alleen de ouder verder, maar zeker ook het kind!
Nancy de Vreede
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
