Omgaan met normale uitdagingen voor kinderen en ouders

Hoe zit het met de ‘gewone’, niet-problematische opvoeding? Juist daarover is voor het bevorderen van een gezonde, veilige en kansrijke ontwikkeling van kinderen meer kennis nodig. Met het oog hierop heeft het NJi in het rapport ‘Opgroeien en opvoeden. Normale uitdagingen voor kinderen, jongeren en hun ouders’ een literatuurverkenning uitgevoerd. 

Druk gedrag, tegendraadsheid, teruggetrokkenheid, verlegenheid, onzekerheid; het zijn tot op zekere hoogte normale verschijnselen bij kinderen, vaak gebonden aan de ontwikkelingsfase waarin zij zitten. Het (leren) omgaan met deze verschijnselen is de gewone opgave voor ouders, beroepsopvoeders, zoals pedagogisch medewerkers en leerkrachten, buurten en culturele gemeenschappen, basisvoorzieningen, vrijetijdsvoorzieningen en voor gemeenten. Het NJi-rapport focust op aandachtspunten in de ‘gewone’, niet-problematische opvoeding. Het gaat niet alleen in op factoren die een gezonde, veilige en kansrijke opvoeding en ontwikkeling kenmerken, maar ook op de aspecten die daarop een bedreigende of juist een beschermende invloed hebben.

Het rapport beschrijft verschillende theoretische modellen over ontwikkeling en sluit vervolgens vooral aan bij het levensloopmodel waarin veel aandacht is voor beschermende factoren en het versterken van opvoedingsvaardigheden. Vanuit het levensloopmodel wordt er per leeftijdsgroep een overzicht gegeven van de belangrijke ontwikkelingstaken van jeugdigen en van de opvoedingsopgaven die daar voor volwassenen tegenover staan. 

Sommige kinderen en hun ouders hebben door de omstandigheden waarin zij opgroeien en opvoeden te maken met extra uitdagingen. Dat geldt onder meer voor kinderen van ouders met een verstandelijke beperking, kinderen in gezinnen met geldzorgen, kinderen van ouders met een migratieachtergrond, maar bijvoorbeeld ook voor kinderen die zelf psychosociale problemen hebben, bijvoorbeeld door een lichte verstandelijke beperking of adhd. Omdat een aanzienlijk aantal gezinnen in Nederland een migratieachtergrond hebben, gaat het rapport specifiek in op de invloed van cultuur en migratie op de ontwikkelingstaken van jeugdigen en de opvoedingsopgaven van ouders. Tot slot worden de factoren beschreven die het vervullen van ontwikkelingstaken kunnen bedreigen, zogenoemde risicofactoren of juist positief beïnvloeden, ook wel beschermende factoren genoemd. 

Download ‘Opvoeden en opgroeien’ >

Bron: nji.nl