Kinderen door coronacrisis langer achter beeldscherm

Sinds de coronacrisis besteden jonge kinderen (0 t/m 6 jaar) gemiddeld 2,5 uur aan beeldschermmedia, bijna een uur meer dan normaal. Vooral het kijken van filmpjes en het spelen van online spelletjes is toegenomen. Daarnaast zijn ouders minder streng als het gaat om mediagebruik.

Dat blijkt uit het Iene Miene Media-flitsonderzoek onder het Landelijk Ouderpanel. In de ‘normale situatie’ besteden kinderen gemiddeld een uur en drie kwartier als schermtijd, zo bleek uit het eerder door Netwerk Mediawijsheid gepubliceerde Iene Miene Media-onderzoek 2020. Vanwege de thuisblijf-maatregelen rondom het coronavirus is er een aanvullend flitsonderzoek gedaan, om vast te stellen in hoeverre het mediagebruik in gezinnen nu anders is. Hieruit blijkt dat zeven op de tien ouders thuiswerken en tegelijkertijd op hun kind moeten letten. Verder geeft 84% van alle ouders aan blij te zijn dat ze media kunnen inzetten om hun kind bezig te houden.

Huiswerk

Vooral het mediagebruik onder 5- tot 6-jarigen kent een flinke toename: dit steeg met bijna anderhalfuur per dag (van gemiddeld 117 naar 202 minuten). Schoolwerk lijkt hierin een grote rol te spelen, want 87% van de 5- tot 6-jarigen krijgt (verplichte dan wel vrijwillige) opdrachten vanuit school die op een scherm moeten worden uitgevoerd. Bij bijna vier op de tien huishoudens met 5- tot 6-jarigen zijn er belemmeringen om media optimaal te gebruiken, vooral door verouderde en onvoldoende computers.

Minder streng

Naast het Iene Miene Media-flitsonderzoek, is er vanuit Opvoedinformatie Nederland en Ouders & Onderwijs een Landelijk Ouderpanel uitgezet onder meer dan 1000 ouders van kinderen vanaf 4 jaar. Hieruit blijkt dat 70% van de ouders in deze tijd minder streng is wat mediagebruik betreft. Slechts 30% van de ouders zegt even streng te zijn als anders. “Ik denk dat ik zelfs strenger ben. Het belang van een gezonde routine is nu groter dan ooit”, zegt een ouder. Een andere respondent geeft aan: “Ik probeer streng te zijn, maar het is moeilijk. Normaal heb je hier in het weekend onenigheid over, nu elke dag als je niet oppast”.

Uit het Landelijk Ouderpanel blijkt ook dat het voor ouders die thuiswerken een behoorlijke uitdaging is om hun kind bezig te houden en tegelijkertijd te letten op het mediagebruik. ”Ik moet fulltime werken en ben alleenstaande ouder. Ik heb twee kinderen in huis die ook nog huiswerk moeten maken. Het is een onmogelijk opgave”, zegt een van de ouders als het gaat om mediagebruik beperken. Een andere ouder geeft als reden voor het toegenomen mediagebruik aan: “Anders red ik het qua werk niet. Mijn kind is enig kind”.

Uitdaging

Justine Pardoen, hoofdredacteur van Mediaopvoeding.nl, reageert: “Natuurlijk is een grote groep kinderen meer met beeldschermen bezig; dat is heel begrijpelijk. Voor school, maar ook voor ontspanning en contact met vrienden en familie. Pas je regels aan als dat nodig is.” Volgens Pardoen is de uitdaging straks om, als de scholen weer beginnen, ons opnieuw aan te passen. “Ik heb er vertrouwen in dat gezinnen dat kunnen. Een tip tot slot: probeer met kinderen te blijven praten over hun media-ervaringen. En probeer ook iets samen te doen. Van luisterboek tot gamen, filmpjes kijken of foto’s maken: door samen te genieten van de mogelijkheden maak je er een minder passieve, loze tijd van.”

Ondersteunen

Prof. dr. Peter Nikken, lector Jeugd en Media aan Hogeschool Windesheim: “Veel ouders kunnen hulp bij de mediaopvoeding van hun kinderen goed gebruiken. Sociaal werkers van bijvoorbeeld consultatiebureaus of de GGD of medewerkers van de bibliotheek kunnen die hulp bieden. Gemeenten kunnen daarin een rol pakken door er voor te zorgen dat deze professionals samen op afstand ouders goede informatie kunnen geven over media en jonge kinderen.” Voor meer betrouwbare informatie over mediaopvoeding tijdens coronatijd biedt het Nederlands Jeugdinstituut een speciale pagina met concrete tips voor ouders.

Antwoorden op herkenbare vragen

Om ouders hiermee te helpen in deze ongewone tijd, maar ook als alles weer terugkeert naar de normale situatie, geeft Netwerk Mediawijsheid tijdens de Media Ukkie Dagen betrouwbare tips en adviezen over mediaopvoeding. Tijdens de campagne worden zeven herkenbare opvoedvragen () uitgelicht en beantwoord. Die zijn samengesteld met de kennis van Opvoeden.nl, Mediaopvoeding.nl, de GroeiGids () en het Iene Miene Media-onderzoek 2020 van Netwerk Mediawijsheid.