Ga moeilijk gesprek met ouders niet uit de weg

Iedere hulpverlener worstelt ermee. Op het snijvlak van belangen kan het lastig zijn om de relatie met ouders goed te houden. “Toch heeft het vrijwel altijd meerwaarde om samen met de ouder naar een antwoord op een opvoedingsvraag te zoeken”, stellen André Stuut en Esther Grudelbach, trainers en coaches van PCML bureau voor onderwijs en oudercommunicatie. “Daarmee maak je de ouder namelijk mede-eigenaar van de situatie én van het succes. Ga een moeilijk gesprek met ouders daarom niet uit de weg, maar ga waarderend in gesprek.” 

Waarom pleiten jullie ervoor om samen met de ouder naar antwoorden op opvoedingsvragen te zoeken?
“De meerwaarde bevat een aantal elementen. Een ouder die op jouw aangeven zelf een antwoord gevonden heeft, zal intrinsiek gemotiveerd zijn om een nieuwe aanpak uit te proberen. Ook vergroot je het inzicht van de ouder door samen te reflecteren op situaties. En wanneer het antwoord niet juist blijkt of een oplossing niet het gewenste resultaat levert, kun je samen opnieuw opzoek gaan. Lukt het wel en werkt het, dan is het succes te wijten aan de inspanning van de ouder. Dit vergroot het zelfvertrouwen en de motivatie van de ander.”

‘Heb voordat je gaat oplossen de moed om
eerst met een ouder de diepte in te gaan’

Hoe doe je dat?
“Dit is het verschil tussen ‘adviseren’ en ‘onderzoeken’ en tussen ‘vinden’ en ‘vragen’. In plaats van als hulpverlener aan de ouder te vertellen hoe het werkt, ga je naast de ouder staan en verken je samen eerst het speelveld. Pas daarna vraag je toestemming om samen te zoeken naar een geschikte aanpak. Dit vraagt naast geduld, het kunnen loslaten van het eigen referentiekader en bovenal de kunst van het vragen stellen.”

Wat zijn de stappen om het inzicht te vergroten?
“Alles start bij verbinding. Je kunt de beste in je vak zijn en in je werk al wel zo ongeveer álles gezien en meegemaakt hebben – bij  ieder gesprek start je als hulpverlener weer op nul. Je parkeert je koffer vol kennis en ervaring en start met alleen jezelf. Alles draait om verbinding tussen jou en de ander. Zonder verbinding, geen resultaat. Van belang is ook een waarderende houding. Je verkent samen het speelveld – waar ging het goed? Wie spelen er mee? Wat blijft onderbelicht? Waar is beweging mogelijk? Pas wanneer je samen het gehele speelveld verkend hebt, ga je over tot het praktische deel: hoe nu verder, wat gaan we doen? Het gaat over het hebben van de moed om eerst met een ouder de diepte in te gaan, voordat je gaat oplossen en helpen.”

Waar kun je dan tegenaan lopen?
“Wie op deze manier werkt, verwacht het onverwachte. Dat is spannend. Het liefst zijn we als hulpverleners in control en komen we snel tot een oplossing. Wie waarderend in gesprek gaat, weet niet wat er komt. Dat vraagt ‘niet weten’, loslaten en geduld. Een traject gaat zo snel als kan en zo langzaam als nodig. Dat doet een beroep op jezelf – het kunnen handelen van het onbekende. Dat kan uitdagend zijn.”