Aanbevelingen voor ondersteunen gezinnen met ouders met psychische problemen of verslaving

Er zijn 577.000 kinderen in Nederland met een ouder of ouders met psychische problemen of een verslaving. Een factsheet van het Landelijk Platform KOPP/KVO bevat niet alleen de nieuwste cijfers en inzichten, maar zet ook beschermende en risicofactoren op een rij en geeft handvatten en aanbevelingen voor preventie.

Een belangrijk gegeven is dat deze kinderen tot ver in hun volwassen leven een hoger risico dan andere kinderen lopen om zelf psychische problemen of een verslaving te ontwikkelen. Daarnaast speelt mogelijk een negatieve invloed op schoolprestaties en een grotere kans op een scheiding van de ouders.

Ervaringen van kinderen en ouders

Volgens het Landelijk Platform KOPP/KVO ervaren kinderen en ouders zelf stigmatisering en gevoelens van schuld en schaamte. Tegelijkertijd zijn kinderen (en de gezonde ouder) erg loyaal naar de ouder met psychische en/of verslavingsproblemen.Dit maakt het moeilijk om de problematiek bespreekbaar te maken, terwijl kinderen en ouders wel angst en verdriet voelen over de situaties waar ze zich in bevinden. Daarnaast geven kinderen aan dat zij sneller dan andere kinderen zelfstandig moeten worden. Zij nemen vaak taken van hun ouders over, of bieden hun ouders emotionele steun.

Risico- en beschermende factoren

Als risicofactoren noemt het Landelijk Platform onder andere de leeftijd van het kind, de duur en ernst van de stoornis, erfelijke factoren, opvoedproblemen en problemen in de interactie tussen ouder en kind. Wanneer kinderen een goede interactie hebben met hun ouders, kan dit juist beschermend werken. De relatie met de gezonde ouder is hierin ook van belang: deze kan steun bieden aan het kind.

Het risico voor het kind vermindert bovendien wanneer het meer kennis heeft van de problematiek van de ouder en weet dat het niet aan hem of haar ligt. Tot slot kan sociale steun buiten het gezin een belangrijke rol spelen.

Aanbevelingen

Het laatste hoofdstuk van het factsheet bevat aanbevelingen voor betrokkenen en zorgverleners: hoe kunnen zij gezinnen waar deze problematiek speelt zo goed mogelijk ondersteunen?

Meer informatie

>> Lees het factsheet van het Landelijk Platform KOPP/KOV (2019)

>> Onderzoeks- en ontwikkelingsagenda: Ouders met psychische problemen (KOPP/KVO)