Herijk denken over relatie ouders-professionals

De relatie tussen ouders en zorgprofessionals is aan een herijking toe, benadrukt Wim Goossens. “Er is sprake van te veel eenrichtingsverkeer. In plaats daarvan moeten we toewerken naar een samenwerkingsrelatie. Dit vereist van het werkveld een oudergerichte attitude, met oog voor de eigen mentale oriëntatie.”

Het wringt in de relatie tussen professionals en ouders, geeft Wim Goossens aan. “Het zorgveld benadert ouders vooral vanuit het kindperspectief. Het contact richt zich dan op wat zij anders kunnen doen om de ontwikkeling van hun kind bij te sturen.”

Zoeken naar balans

Goossens spreekt in dit verband over een pedagogische benadering, met als gevolg dat er met regelmaat sprake is van botsende werelden. “Professionals gaan meestal uit van een ontwikkelingsperspectief en ouders van een zorgperspectief. Daardoor verdwijnt ervaringsdeskundigheid van de ouders naar de achtergrond.”

Volgens hem is dit eenrichtingsverkeer een belangrijke verklaring voor de weerstand en kritiek op behandelplannen. Te meer daar er onder ouders vaak weinig begrip is voor allerlei organisatorische procedures rond de implementatie van de plannen. “Weerstand als symptoom definiëren helpt dan niet, integendeel. Het houdt een authentieke dialoog tussen ouder en professional op afstand. Daar komt bij dat weerstand vaak een teken is van een onvervulde behoefte in de relatie met de ander.”

Balans

Goossens ziet veel meer heil in het opbouwen van een wederzijds constructieve dialoog tussen professionals en ouders. “Dit vergt een andere behandelingsaanpak zodat ouders hun rol goed kunnen invullen.” In de samenwerkingsrelatie die Goossens voorstaat, is er een goede balans tussen beide vormen van deskundigheid. “In een zorgplan voortbouwen op ervaringskennis schept meer perspectieven.” Hij noemt dit de ‘interactionele benadering’. “Voordeel is dat je dan meer naar rollen en communicatielijnen tussen ouders en professionals kunt kijken. De schuldvraag maakt dan plaats voor aandeelhouderschap. Hiermee bedoel ik dat er sprake is van meerzijdige partijdigheid in plaats van lineair denken over oorzaak en gevolg.”

Buiten de lijnen denken

Aanvullend adviseert hij de leefwereld van de ouders niet te beoordelen met het gebruikelijke referentiekader zoals dat in werkprocedures en protocollen is vastgelegd. “Durf als professional fundamenteel buiten de organisatorische procedures en werkwijzen te treden ten faveure van het proces van het kind en de ouder. Laat je niet beletten door de wetten van de systeemwereld. Kies in plaats daarvan voor een authentieke dialoog met de ouder, waarbij selectieve authenticiteit van de professional aan de orde komt. Op die manier ontstaat er een fundament voor een samenwerkingsrelatie met ouders. Dit betekent vooral dat er evenwicht is in ieders bijdrage voor het behandplan.”