Als kinderen niet opgroeien in een veilige omgeving, is bijna altijd sprake van psychiatrische problematiek van de ouders. Dat stellen Jeugdbescherming en de GGD. Samenwerking van sociaalpsychiatrisch verpleegkundigen met gezinsmanagers van de jeugdbescherming blijkt van betekenis te zijn.
“Ouderlijke ruzies bijwonen is een vorm van kindermishandeling,” zegt Sigrid van de Poel, bestuurder van Jeugdbescherming Regio Amsterdam (JBRA) op parool.nl. “Het is duidelijk dat niet alleen het kind hulp nodig heeft.” Van de Poel nam het initiatief voor een pilot waarbij een sociaalpsychiatrisch verpleegkundige daadwerkelijk mee op pad gaat met de gezinsmanagers van de jeugdbescherming. Waar de kindcheck en kinderpsychologen aan de achterkant screenen, gebeurt dat in de pilotstudie aan de voorkant. “Onze gezinsmanagers krijgen tijdens thuisbezoeken aan gezinnen geregeld een unheimisch gevoel over de interactie met ouders”, aldus Van de Poel. “Onze medewerkers hebben verstand van de veiligheid en problemen van kinderen, maar niet van psychosociale problematiek bij ouders. Daarom wilden we dat iemand meeging met verstand van volwassenpsychiatrie.”
Opzienbarend
Het resultaat is opzienbarend. In 70 procent van de nieuwe meldingen die in één jaar via Veilig Thuis of een wijkteam bij Jeugdbescherming binnenkwamen, is vermoedelijk sprake van psychiatrische problematiek bij de ouders. De GGD vermoedt zelfs dat het percentage hoger ligt, omdat het in de pilotstudie niet lukte om alle ouders te screenen. Niet elke vader en moeder was aanwezig bij het eerste huisbezoek.
Positieve reacties
Kanttekening bij de pilotstudie is dat de psychoproblematiek die Teixeira bij ouders meende te zien, niet is geobjectiveerd. Of minimaal 70 procent van de ouders dus voldoet aan de criteria van een psychiatrische diagnose, is niet vastgesteld. Wel is er een sterk vermoeden op basis van een screening.
“Vrijwel iedereen reageerde positief,” aldus Paul Teixeira, sociaalpsychiatrische verpleegkundige van de GGD. “Ouders beseffen dat Jeugdbescherming niet voor niets over de vloer komt. Ondanks hun eigen problemen willen ze toch een goede vader of moeder zijn, daarom werken ze mee.” Teixeira kon ouders snel doorsturen voor een behandeling. Vanwege het onderzoek is met de ggz-partners afgesproken dat ouders met voorrang werden behandeld, zonder de gebruikelijke wachtlijsten.
Niet echt kind zijn
Mogelijk kan de werkwijze van de pilotstudie een rol spelen bij het doorbreken van psychiatrische problematiek die van generatie op generatie overgaat. Het onderzoek is te pril om aan te kunnen tonen of die cyclus wordt doorbroken. Of de veiligheid van kinderen door het screenen en behandelen van hun ouders beter is gegarandeerd, zoals de pilotstudie hoopt aan te tonen, moet blijken. Vervolgonderzoek is nodig.
Kosten: een ton
Standaard een sociaalpsychiatrisch verpleegkundige meesturen met de gezinsmanagers van de Jeugdbescherming Regio Amsterdam (JBRA) kost een werkgever per verpleegkundige ongeveer een ton. “Voor Amsterdam zouden we zes sociaalpsychiatrisch verpleegkundigen nodig hebben, dus dat komt dat neer op zes ton”, becijfert Van de Poel, bestuurder van JBRA. “Voor groot Amsterdam gaat het om 900.000 euro.”
Wie voor die kosten zou moeten opdraaien, is nog een vraag. Er lopen onderhandelingen met de gemeente, het ministerie van Volksgezondheid en met de zorgverzekeraars. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) maakte vorige week kenbaar 108 miljoen euro beschikbaar te stellen voor verbetering van de jeugdzorg.
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
