“Er bestaat geen ouderschap dat louter goed of slecht is”, stelt Nicky Van Havere. “Dit geldt ook voor jongvolwassenen met psychische klachten die zélf moeder of vader worden. Valkuil is dat cliënten hierdoor worden benaderd als een ‘overbezorgde’, ‘mentaal labiele’ of ‘onbetrokken’ ouder. Daarmee raakt de complexiteit van interacties tussen kinderen, ouders en de buitenwereld uit het oog verlorenEen te grote focus op het welbevinden van het kind kan zelfs een averechts effect hebben. Childproof ouderschap bestaat niet.”

Nicky van Havere is één van de sprekers op het Congres Goed contact met prille oudersop 24 mei live in Eindhoven of vanaf 1 juli twee maanden lang online te bekijken.

Nicky Van Havere wijst erop dat ouderschap bestaat uit momentopnamen. “Het gaat iedere keer weer om perioden waarin het moeilijker of beter loopt. Er zijn voor ieder gezin vele belastende en beschermende factoren. Daar komt bij dat veel factoren – ook die niet rechtstreeks met ouders te maken hebben – van invloed zijn op hoe kinderen opgroeien. Dit geldt deste meer voorjongvolwassen ouders die psychisch kwetsbaar zijn. Zij kunnen niet altijd voldoen aan de verwachtingen die in onze samenleving aan ouders worden gesteld, zoals een stabiele werksituatie of een steunend netwerk.. Er is veel argwaan en dat geeft extra veel druk op hun schouders. Daar komt bij dat, net als iedere ouder, deze jongvolwassen vaders en moeders vaak zelf veel twijfels en ongerustheid ervaren.”

Congres ‘Goed contact met prille ouders’

Tijdens het congres ‘Goed contact met ouders’ leer je over de do’s & dont’s om goed met prille ouders samen te werken. Dit kan live op 24 mei in Eindhoven maar je kunt je ook opgeven voor het online congres. Dan kun je vanaf 1 juli twee maanden lang alle presentaties online bekijken. Lees verder>

Negatieve, vicieuze cirkel

Wat zijn de risico’s voor het jonge kind indien er sprake is van jongvolwassen ouders met psychische kwetsbaarheid?“Uit onderzoek blijkt dat kinderen van deze ouders meer kanshebben op psychische klachten of andere problemen. Overigens is niet altijd duidelijk hoe dat verband verklaard kan worden. Er zijn veel factoren die inwerken. Het is ook zo dat psychische klachten bij ouders niet per definitie leiden tot problemen voor kinderen. Daar staat tegenover dat professionals juist de begrijpelijke neiging hebben om deze kinderen te beschermen voor ‘falend’ ouderschap of voor omstandigheden waarin de ontwikkeling niet optimaal verloopt.”

Contraproductief effect

Van Havere wijst erop dat een te grote alertheid of wantrouwen  een contraproductief effect kan hebben. “Dit verkleint de mogelijkheden om zich te ontwikkelen in het ouderschap. Wanneer ouders blikken van buitenaf – ook die van professionals – als negatief ervaren, is de kans immers groter dat ze meer aan zichzelf gaan twijfelen, zich terug trekken of zelfs opgeven. Ze ervaren zichzelf als fundamenteel anders dan andere ouders en raken daarbij geïsoleerd van de wereld van het ouderschap. Een negatieve, vicieuze cirkel loert om de hoek wanneer hun eigen ongerustheden enkel die van hulpverleners activeren. Gevolg is dat de ervaring van het ouderschap voor alle betrokkenen steeds meer gaat wankelen.”

Zit er niet te veel bovenop

In de begeleiding van deze gezinnen is het zaak  terdege rekening te houden met de bijzondere omstandigheden. Tegelijkertijd dient ervoor te worden gewaakt om er te veel bovenop te zitten. “Vaak wordt er namelijk vrijwel automatisch strenger naar hun ouderschap gekeken, meer dan naar dat van andere ouders. Professionals hebben de begrijpelijke neiging om kinderen te beschermen voor ‘falend’ ouderschap of voor omstandigheden waarin de ontwikkeling niet optimaal verloopt. Een te grote alertheid of wantrouwen kan echter een contraproductief effect hebben op de mogelijkheden van jonge ouders om zich te ontwikkelen in hun ouderschap. Daardoor gaan ze zichzelf minder zien als competente ouders.

AdvertentieCongres Goed contact met prille ouders

Heb wel oog voor complexiteit

Daar staat tegenover dat er tal van mogelijkheden zijn om het hulpaanbod aan deze gezinnen beter te laten verlopen. “In de eerste plaats is een brede blik van professionals op ouderschap van belang. Met name op de vele belastende en beschermende factoren. Heb bovendien oog voor de complexiteit van interacties tussen deze ouders en hun kinderen. Niet alleen onderling, maar ook met de buitenwereld. Verder denk ik dat het helpend is wanneer professionals kunnen stilstaan bij hun mogelijke effecten op hoe ouders verschijnen in hun contacten. Aandacht voor de bescherming en de ontwikkeling van kinderen is logisch en belangrijk, maar de wijze waarin we daarbij ouders benaderen doet er wel degelijk toe.

Ruimte geven

Tijdens het congres Goed contact ,met prille ouders gaat Nicky dieper in op het ondersteunen van deze kwetsbare gezinnen. “In wat ik wil vertellen komt aan bod dat ouders met psychische klachten niet per definitie falende ouders zijn. Hun ouderschap kan, ondanks psychisch onwelbevinden, toch goed verlopen. Ik licht toe hoe de bejegening van deze ouders van invloed is op hun welbevinden en hun zelfbeeld als ouders. Soms is hun ouderschap net de enige goedlopende trein in hun leven of is het een niet te verwaarlozen thema in hun psychisch herstel. Tenslotte doe ik enkele suggesties over hoe we jonge ouders met psychische klachten kunnen benaderen. Van belang is namelijk dat er ruimte ontstaat om niet alleen hun  moeilijkheden te bespreken, maar ook alles uit de kast te halen om hun veerkracht en vertrouwen te versterken. Dit draagt eraan bij dat ook in de contacten met de hulpverlening weer wat in beweging kan komen.”

Childproof bestaat niet

De titel van haar lezing is Childproof ouderschap bestaat niet’? Dit vraagt om een toelichting. “Ik vind het belangrijk om ouderschap te benaderen als een variabel en dynamisch gegeven. Er bestaat geen ouderschap dat louter goed of slecht is of dat kinderen vrijwaart van negatieve gevolgen. Misschien wel ouderschap met meer of mindere  goede of schadelijke effecten. Het is zelden ‘goed’ of ‘slecht’ en kinderen zijn nooit helemaal gevrijwaard van negatieve gevolgen. Ouderschap bestaat immers uit talloze momentopnamen: verzamelingen van vele interacties en periodes waarin het moeilijker of beter loopt. En dat geldt voor alle ouders.

Tot slot benadrukt Van Havere dat alle ouders voor uitdagingen staan in het ouderschap. “Het is belangrijk dat we die uitdagingen kunnen normaliseren. Niet in de laatste plaats – en misschien vooral – bij ouders wiens ouderschap onder druk staat omdat zij kampen met een psychische of maatschappelijke kwetsbaarheid.”

Congres ‘Goed contact met prille ouders’

Tijdens het congres ‘Goed contact met ouders’ leer je over de do’s & dont’s om goed met prille ouders samen te werken. Dit kan live op 24 mei in Eindhoven maar je kunt je ook opgeven voor het online congres. Dan kun je vanaf 1 juli twee maanden lang alle presentaties online bekijken. Lees verder>

Nicky van Havere is systeemtheoretisch psychotherapeut en klinisch psycholoog aan de Interactie-Academie en bij CGG Vagga. Zij behaalde een academische master in de klinische aan de Katholieke Universiteit Leuven en volgde de opleiding systeemtheoretische psychotherapie aan de Interactie-Academie te Antwerpen. Zij werkt individueel met jongvolwassenen, met paren en met ouders met ernstige moeilijkheden.

------
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning

LAAT EEN REACTIE ACHTER