Opvoedrol bezorgt steeds meer ouders een burn-out

Ouders hebben een grote klus te klaren in het combineren van hun baan met gezinsleven. Er is dan ook een toename aan werkgerelateerde burn-out klachten. Maar ouders kunnen ook opgebrand raken door hun rol als opvoeder. Dit bleek al uit een Belgische studie, maar is nu ook in een onderzoek bij Nederlandse werkende ouders gevonden. 

Het onderstaande recente onderzoek is van belang voor zorgprofessionals. Dit geldt voor vele andere onderzoeken van de afgelopen jaren. Ouders Centraal zet met enkele regelmaat de belangrijkste uitkomsten voor professionals op een rij. Het artikel is bewerkt door Dr. Maartje Zijlmans, postdoc onderzoeker Radboud Universiteit en mede-eigenaar van Baby Proof.

Het nieuwe Nederlandse onderzoek, uitgevoerd door Prof. Dr. Hedwig van Bakel en collega’s, is onlangs gepubliceerd in Frontiers in Psychology. Ouderlijke burn-out bestaat net als werkgerelateerde burn-out uit: 1. Emotionele uitputting. 2. Het nemen van emotionele afstand. 3. Afnemen van persoonlijke prestatie. De Parental Burnout Inventory is een valide vragenlijst om deze constructen te meten.

Bevindingen

Een ouderlijke burn-out, veroorzaakt door de druk die het opvoeden met zich meebrengt, is niet hetzelfde als een werkgerelateerde burn-out. Uit het onderzoek blijkt dat sommige ouders extreem uitgeput zijn door hun rol als opvoeder. Van de werkende vaders en moeders hebben circa 85% een lage, 13% een gemiddelde en 2% een hoge kans op een parental burn-out. Opvallend is dat vaders hier vatbaarder voor zijn dan moeders. Daar staat tegenover dat moeders vaker werkgerelateerde burn-out symptomen rapporteren.

Mogelijk zijn ouders die te maken hebben met overbelasting in hun gezinsleven, bijvoorbeeld doordat ze zorgintensieve kinderen hebben of voor zichzelf de lat erg hoog leggen, extra gevoelig voor een ouderlijke burn-out. Dit is iets waar zorgprofessionals alert op moeten zijn.

Informatie over het onderzoek

Onderzoeksvraag
Is de Nederlandse vertaling van de Parental Burnout Inventory een valide manier om ouderlijke burn-out te meten bij ouders die werk combineren met opvoedingstaken?

Wie?
Er deden 627 ouders mee: 252 vaders en 375 moeders, die elk minimaal 12 uur per week werken en minimaal 1 kind thuis hebben wonen. De ouders waren gemiddeld 45 jaar oud (jongste 23 en oudste 66 jaar), hadden gemiddeld 2 kinderen thuis wonen (varieerde tussen 1 en 5 kinderen) en werkten gemiddeld 35 uur per week. 92% was getrouwd/samenwonend.

Waar?
In Nederland

Hoe
De onderzoekers hebben de Parental Burnout Inventory, oorspronkelijk ontwikkeld door Roskam en collega’s, van het Frans vertaald naar het Nederlands. De vragenlijst bestaat uit 22 vragen, die de drie dimensies van burn out meet: 1. Emotionele vermoeidheid/uitputting (bijv. Ik heb het gevoel dat mijn rol als ouder me opbreekt). 2. Het nemen van emotionele afstand (bijv. Ik luister niet echt naar wat mijn kinderen me vertellen). 3. Persoonlijke prestatie (bijv. Ik ga effectief om met de problemen van mijn kinderen). De antwoordmogelijkheden varieerden van 0 (nooit) tot 6 (dagelijks).

Andere concepten die gemeten werden waren werkgerelateerde burn-out, ouderlijke stress, depressieve gevoelens en werk-privé conflict.

Facts & findings

• De Nederlandse vertaling van de Parental Burnout Inventory blijkt een valide vragenlijst te zijn om ouderlijke burn-out te meten bij werkende ouders in Nederland.
• Het concept ouderlijke burn-out bestaat uit drie losse constructen: 1. Emotionele vermoeidheid/uitputting. 2. Het nemen van emotionele afstand. 3. Afname van persoonlijke prestatie.
• Ouderlijke burn-out is zwak tot gemiddeld gecorreleerd met werkgerelateerde burn-out, ouderlijke stress en depressieve gevoelens. Dit laat zien dat er weliswaar relaties bestaan tussen deze concepten, maar dat ze niet hetzelfde meten.
• Ouderlijke burn-out is niet hetzelfde als werkgerelateerde burn-out. Mensen die een werkgerelateerde burn-out hebben, hebben niet per se een ouderlijke burn-out en omgekeerd hoeven ouders die een ouderlijke burn-out hebben geen werkgerelateerde burn-out te hebben. Beide soorten burn-out kunnen verschillende onderliggende factoren hebben.
• Vaders rapporteren meer symptomen van ouderlijke burn-out vergeleken met moeders. Ze hebben de neiging meer emotionele afstand van hun kinderen te nemen, en ervaren lagere persoonlijke prestaties.
• Moeders ervoeren juist meer emotionele uitputting in hun werk en hadden vaker last van een werkgerelateerde burn-out. Ook ervoeren zij meer problemen in de werk-privé balans dan vaders.
• Vaders en moeders verschilden niet in depressieve symptomen en ouderlijke stress.
• Hoe vaak het voorkomt dat ouders ouderlijke burn-out laten zien is niet met zekerheid te zeggen. Dit blijkt erg af te hangen van welk afkappunt er wordt gebruikt. Met andere woorden; waar wordt de grens gelegd waarbij iemand al dan niet scoort als burned-out? De onderzoekers adviseren dan ook om hier voorzichtig mee om te gaan omdat er geen eenduidigheid bestaat over welk afkappunt het best gebruikt kan worden.

Background information

Onderzoekers:            Hedwig J.A. van Bakel, Marloes L. Van Engen, Pascale Peters

Universiteiten:            Tilburg University, Radboud University

Titel:                          Validity of the parental burnout inventory among Dutch employees

Journal:                      Frontiers in Psychology, 2018

Keywords: 
Ouderlijke burn-out, Nederlandse werkende ouders, Parental Burnout Inventory, werknemers, ouderlijke stress