moeder met dochtertje

Meer dan 10 procent van de kinderen in Nederland leeft in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. Hun financiële problemen gaan vaak gepaard met schaamte en stress. Professionals kunnen hen op meerdere manieren ondersteunen. Zes tips op een rij.

Tip 1: Herken de signalen

Armoede is niet altijd aan de buitenkant te zien: zowel ouders als kinderen doen hun best om het te verbergen. Toch zijn er vaak wel signalen op te vangen. Zo kan het opvallen dat mensen altijd dezelfde kleding dragen of kapotte kleding of schoenen. Kinderen hebben soms geen sportkleding of winterjas. Ze kunnen op school komen zonder ontbeten te hebben of zonder lunch bij zich te hebben. Ze eten goedkoop en minder gezond voedsel en verzorgen zichzelf slecht.

Tip 2: Wees discreet

Mensen met weinig geld schamen zich en voelen zich buitengesloten. Ouders en kinderen komen er niet makkelijk zelf mee naar buiten. Tegelijk willen ze er vaak wel over praten, omdat het door alles wat op hen afkomt en de stress moeilijk is om zelf de juiste weg naar hulp te vinden.

Tip 3: Steun het kind

Niet het gebrek aan geld op zichzelf, maar de stress die armoede veroorzaakt, heeft een negatieve invloed op de hersenenontwikkeling van kinderen, zo blijkt uit onderzoek. Hersengebieden die een rol spelen bij emotieregulatie en het opslaan en ophalen van informatie blijven kleiner. Het ontwikkelen van allerlei vaardigheden zoals plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing wordt belemmerd. Hierdoor loopt de ontwikkeling van kinderen in armoede achterstand op en gaan de schoolprestaties achteruit. Daarom is het belangrijk armoede tijdig te signaleren en kinderen te ondersteunen, zodat zij nu én in de toekomst betere kansen hebben. Kinderen die steun van een betrouwbare volwassene krijgen bij bijvoorbeeld de planning van hun werk, hebben daar baat bij. Die betrouwbare volwassene kan een leerkracht zijn, iemand van de kinderopvang, een sportcoach, grootouder of maatje.

Tip 4: Steun de ouders

Voor ouders die kampen met geldgebrek is het lastig om hun rol als opvoeder optimaal te vervullen, want ze zijn aan het overleven. Daardoor zijn ze niet altijd bezig met wat goed is voor de ontwikkeling van hun kind. Er zijn aanwijzingen dat mensen die in beslag genomen worden door aanhoudende financiële stress een tunnelvisie krijgen. Eigenschappen als geduld, zelfbeheersing, aandacht en toewijding komen daardoor onder druk te staan. Door hun focus op de korte termijn maken mensen met financiële problemen vaker onverstandige keuzes. Ze schaffen bijvoorbeeld het nieuwste model iPad aan in plaats van kinderschoenen. Hun hoofd is zo vol en zo gericht op wat ze niet kunnen, dat er weinig besef is van wat wel kan en wat geen geld kost: denk aan aandacht voor het schoolwerk, samen naar het park of bos of naar de bibliotheek.

Tip 5: Help stress verlagen

Besef dat mensen met weinig geld en met schulden veel stress hebben, dus doe er alles aan om die stress te verlagen. Denk bijvoorbeeld aan het geven van informatie in begrijpelijke taal en een gelijkwaardige en empathische bejegening. Zorg dat mensen voldoende te eten hebben door bijvoorbeeld naar de voedselbank te verwijzen, help afsluiting van energie of water te voorkomen en wijs op burenhulp in coronatijd.

Leg niet op wat er moet gebeuren maar vraag wat hen op dit moment het meest zou helpen en zoek samen hoe zij zelf weer regie op hun leven kunnen krijgen. Sluit aan bij de eigen mogelijkheden en betrek steunfiguren uit het eigen netwerk. Of help hen informele steun te vinden en wijs hen op de initiatieven die er zijn.

Tip 6: Volg het gratis online leerbericht

Augeo heeft in samenwerking met Stichting Leergeld en Stimulanz een gratis online leerbericht voor professionals in de kinderopvang ontwikkeld over kinderen die opgroeien in armoede. In het leerbericht worden vragen beantwoord als: ‘Hoe kun je signalen van armoede opvangen?’, ‘Wat kan ik doen voor kinderen en jongeren die in armoede opgroeien?’ en ‘Wat is het effect van armoede op de hersenontwikkeling van kinderen?’. Aan de hand van drie casussen leer je hoe je armoede bespreekbaar maakt en je leest welke organisaties hulp kunnen bieden.

Verder lezen

Dit bericht is een samenvatting van een veel uitvoeriger artikel dat is gepubliceerd in Augeo Magazine, klik hier om het hele artikel te lezen.

Andere informatiebronnen zijn:
– Recente cijfers over armoede: CBS en SCP
Samenwerkende armoedefondsen voor kinderen
Fonds Zomerkansen
Dossier Movisie: Wat werkt bij de aanpak van armoede en schulden

Bekijk ook het dossier van het Nederlands Jeugdinstituut over de invloed van het coronavirus op opgroeien en opvoeden.

------
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning

1 REACTIE

LAAT EEN REACTIE ACHTER