Vaak wordt in de ouderschapsregeling na een echtscheiding vastgelegd dat de titels papa en mama gereserveerd blijven voor de biologische ouders. De nieuwe partners worden dan meestal aangesproken met hun voornaam. Daarmee wordt de speciale band die er is tussen ouders en kinderen gerespecteerd. Maar als de kinderen nog jong zijn, vragen ze soms zelf of ze de nieuwe partner papa of mama mogen noemen. Als de volwassenen daar in meegaan, hoe sta jij als leerkracht of hulpverlener daar dan tegenover? Het is toch eigenlijk wel gemakkelijk en als iedereen zich daar nou goed bij voelt?
Alleen als echt iedereen zich er goed bij voelt
In die laatste toevoeging zit het hem. Want wie is iedereen? Zijn dat de kinderen en de volwassenen in het nieuwe gezin of wordt er ook rekening gehouden met de biologische ouder, zelfs als die uit beeld of gestorven is? Of de familie van de biologische ouder, die mogelijk nog wel in beeld is? Heel belangrijk is ook het gevoel van het kind daarover. Wat doet het met een kind als het de nieuwe partner van papa mama noemt, terwijl zijn eigen moeder ook nog ergens is, al is het maar in gedachten? Een kind kan in loyaliteitsproblemen komen. Vraag dus altijd aan het kind hoe het zit. Plus hoe het zich er zelf bij voelt als het een stiefouder als vader of moeder benoemt.
Praat over het nieuwe gezin
Als kinderen aan jou vragen wat jij ervan vindt, of aan jou vragen hoe ze de nieuwe partner zouden moeten noemen, dan is dat ook een vraag om duidelijkheid. Wie is dit nou eigenlijk? Moeten we deze persoon als ouder zien, of niet? Het is dan goed om helderheid te scheppen of aan een van de ouders te vragen om dat te doen. Leg maar uit hoe het zit. Als de gezinssamenstelling ingewikkeld is, bijvoorbeeld als beide partners kinderen hebben uit een vorige relatie, en er ook nog kinderen van hen samen zijn, pak er dan poppetjes of een stuk papier bij of foto’s en maak visueel duidelijk hoe het zit. Het geeft niet als heel jonge kinderen dat niet meteen begrijpen. Dat komt wel als je het steeds herhaalt. Vergelijk het maar met begrippen als oom en tante en opa en oma. Uiteindelijk snappen jonge kinderen best hoe het zit.
Geef zelf het goede voorbeeld
Een samengesteld gezin is nu eenmaal geen gewoon kerngezin. Het helpt kinderen, en zeker ook jongeren, als je daar met hen over praat. Dan erken je namelijk het bestaan van al hun familie. En dan leer je hen hoe ze over hun gezinssituatie kunnen praten. Je geeft hen er de woorden voor. Bovendien laat je zien dat het een onderwerp is waarover gesproken mag worden. Uiteraard altijd met respect voor iedereen die tot hun familiesysteem behoort. Natuurlijk kun je er ook met hen grapjes over maken, bijvoorbeeld over hoe ingewikkeld het is. Belangrijk is verder dat je zelf het goede voorbeeld geeft. Heb het met een kind dus niet over zijn moeder, als je weet dat deze vrouw zijn moeder niet is. Zij is de tweede vrouw van zijn vader. Niet meer en niet minder.
Nanda Poulisse
Gezinspraktijk Gestel
www.gezinspraktijkgestel.nl
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
