Werkende ouders onder de armoedegrens lopen op richeltje

Veertig procent van de kinderen in armoede heeft een ouder die werkt. Hun ouders spannen zich tot het uiterste in om voor hun kinderen de gevolgen van leven in armoede te verzachten. Dit betekent dat deze ouders voortdurend op een richeltje lopen: rondkomen van weinig is hard werken.

Armoede betekent vaak stress, isolement en schaamte. Spontaniteit ontbreekt: over elke uitgave moet worden nagedacht en ogenschijnlijk alledaagse uitgaven zijn niet vanzelfsprekend. Bovendien spelen in deze gezinnen vaak meerdere problemen. De complexiteit van hun levens is groot.

Sam&organisaties onderzocht de situatie van gezinnen, met als doel het bestaande ondersteuningsaanbod beter toegankelijk te maken voor de kinderen en jongeren in deze gezinnen. Gesprekken met 22 ouders vormen hiertoe de basis, aangevuld met inzichten uit al bestaande onderzoeken en informatie vanuit de Sam&organisaties. De rapportage ‘Altijd op een richeltje lopen’ biedt een verslag van dit onderzoek.

Structurele belemmeringen

De financiële situatie van werkenden kan knellen vanwege een samenspel van omstandigheden: een beperkt besteedbaar inkomen, met weinig mogelijkheden om meer te gaan verdienen of om nog verder op uitgaven te bezuinigen. Een aantal werkende ouders leeft in een precaire financiële situatie. De kosten voor het dagelijks leven stijgen, terwijl lonen nauwelijks meestijgen. Het ontbreekt hen aan een buffer om financiële tegenslagen op te vangen. Dit maakt hun financiële situatie erg kwetsbaar. Bovendien ervaren sommige ouders het aanvragen van toeslagen als te ingewikkeld.

Meedoen

Meedoen aan allerlei activiteiten is voor kinderen uit deze gezinnen niet vanzelfsprekend. Voor oudere kinderen is dit moeilijker dan voor jongere. De groep werkenden met een laag besteedbaar inkomen vindt het lastig om hulp te vragen. Zij maken daardoor niet optimaal gebruik van beschikbare voorzieningen.

Uit het onderzoek blijken vijf veelvoorkomende drempels:
1. schaamte
2. werkende ouders realiseren zich niet dat zij tot de doelgroep horen
3. het ondersteuningsaanbod is groot en onoverzichtelijk, ouders zijn niet op de hoogte van de mogelijkheden
4. eerdere negatieve ervaringen staan opnieuw hulpvragen in de weg
5. het aanbod sluit niet altijd aan bij de behoeftes die er zijn

Wat werkende ouders helpt

Het belang van het informele netwerk voor ouders is groot. Dat is ze tot steun, en het geeft hen, naast informatie, ook vaak nèt het duwtje in de rug om daadwerkelijk gebruik te gaan maken van ondersteunende voorzieningen. Het geven van meer voorlichting of informatie is niet genoeg. De ouders zijn verder gebaat bij een bejegening door professionals die hen als persoon zien en niet alleen als iemand met weinig geld. Het medemenselijk contact is van grote toegevoegde waarde. Daarin worden ook andere zaken zichtbaar waarmee de ouders verder op weg geholpen kunnen worden.

Deze inzichten vertalen we graag met betrokken partijen in concrete aanpakken die ertoe leiden dat werkende ouders met een krappe beurs, of gezinnen die recentelijk door de coronacrisis met een inkomensterugval te maken hebben, meer gebruikmaken van bestaande ondersteuning.

Wat structureel helpt

Structurele belemmeringen wegnemen borgt de bestaanszekerheid van deze gezinnen. Hogere inkomens, eenvoudiger toeslagensysteem, beschikbaarheid van beter passende kinderopvang, vooral alleenstaande moeders in staat stellen zich verder te ontwikkelen (opleidingen zijn te duur), voorkomen armoedeval (meer werken moet ook financieel lonen), meer oog voor psychisch en lichamelijk kwetsbare werknemers. Dat realiseren ligt niet in het vermogen van de ouders of de organisaties die de gevolgen van opgroeien in armoede proberen te verzachten. Wél gaan we daar graag over in gesprek met partijen die hierin wel iets kunnen veranderen.

Rapport ‘Altijd op een richeltje lopen’

Materialen

Wil je zelf aandacht besteden aan dit onderzoek op social media, website en/of nieuwsbrief? Download hier een aantal leuke afbeeldingen die je hiervoor kunt gebruiken. Wil je extra fysieke exemplaren ontvangen, neem dan contact op met info@samenvoorallekinderen.nl.

Bron: samenvoorallekinderen.nl