Wat is verantwoord mediagebruik tijdens de Corona-crisis?

Vanwege de corona-crisis zijn onze kinderen nu alsmaar thuis. Hoe voorkomen we dat ze de hele dag achter de tv gaan hangen, of alsmaar op hun laptop of hun smartphone gaan zitten? Een deskundige geeft tien tips en adviezen voor verantwoord mediagebruik in deze barre tijden van het coronavirus.

1. Spreek samen een dag-indeling of dag-agenda af. Met activiteiten, dus wat je gaat doen, en de bijbehorende start- en stoptijden. Voor kinderen is structuur heel belangrijk. In het normale geval wordt die structuur verzorgd door school, maar nu moet je dat dus zelf doen… Bij zo’n dag-indeling of dag-agenda horen ook afspraken over de schermtijd.

2. Plaats de schermtijd binnen de dag-indeling. Hanteerde u al een maximale schermtijd per dag? Voeg daar nu dus ook aan toe wannéér uw kinderen tv mogen kijken, of mogen gamen. Bijvoorbeeld: geen internet op de tijden dat ze gewoonlijk naar school zouden gaan.

3. Bij afstandsonderwijs via internet moet je die tijd natuurlijk niet bij ‘de maximale schermtijd’ rekenen. Maak dus onderscheid tussen de verschillende vormen van schermtijd:

– schermtijd ter ontspanning (zoals tv kijken en gamen);
– schermtijd voor school;
– schermtijd voor sociale interactie (contact met klasgenoten, vriendjes en vriendinnetjes);
– en schermtijd voor creatieve activiteiten (zie ook punt 8. hieronder).

4. De telefoon is een apart geval. Enerzijds is dat een goed middel om te voorkomen dat kinderen (sociaal) geïsoleerd raken. Ze zien hun klasgenoten immers niet meer, en kunnen ook niet meer zo makkelijk samen spelen met buurtkinderen. Anderzijds is het natuurlijk niet de bedoeling dat ze de hele dag op social media zitten. Ons advies verschilt per leeftijd:

– basisschoolleeftijd: spreek vaste telefoon-momenten op de dag af, dat ze social media mogen gebruiken. Bijvoorbeeld na elk onderdeel van de dag-agenda;
– puberleeftijd: geef pubers de vrijheid om zelf te bepalen wanneer ze even hun telefoon willen checken. Zolang ze maar niet de hele dag op hun telefoon zitten.

5. Wees flexibel. Dat wil zeggen: hanteer – voor zover mogelijk – wel een vast dagindeling (zie punt 1. hierboven) maar wees niet ál te streng bij het handhaven van de afspraken. Dit advies is vooral bedoeld om spanningen en woede-uitbarstingen te voorkomen. Zowel van uw kinderen als van uzelf.

Het is nu eenmaal niet gemakkelijk om weken achtereen op elkaars lip te zitten, dus doe er alles aan om het zo gezellig mogelijk te houden. Ga bijvoorbeeld even op de wc zitten, als u denkt dat u zult ontploffen. Of zet uw kinderen even apart, of in een tentje in de woonkamer, als zij onhoudbaar gedrag vertonen. Niet om ze te straffen, maar alleen om even af te koelen.

Let op: als u zelf de gewoonte heeft (en als uw kinderen dat gewend zijn) om heel streng te zijn, dan hoeft u dat gedrag natuurlijk niet te veranderen. Doe vooral wat u zelf het beste vindt.

6. Wees voorzichtig met ‘verbieden’. Zoals: “niet langer doorgaan met internetten of gamen dan tot 2 of 3 uur per dag”. Probeer uw kinderen te verleiden, en geef alternatieven. Zo voorkom je vervelende discussies.

Wees vooral voorzichtig met zomaar “stop” zeggen bij gamen. Kondig van tevoren aan dat het gamen gaat stoppen. Want niets is zo frustrerend als stoppen tijdens een missie. Geef uw kind gelegenheid om zijn of haar missie af te maken.

7. Hélp uw kinderen (met alternatieven en begeleiding). Het heeft geen zin om kinderen zomaar de straat op te schoppen, om ze van het gamen of tv-kijken af te houden. Bied duidelijke alternatieven en begeleid ze daarbij.

Heeft u een (buiten-)activiteit bedacht? Denk dan niet dat uw kind dat helemaal zelf kan doen. Houd de vinger aan de pols, kijk hoe het gaat, en stuur zo nodig bij. We realiseren ons heel goed dat niet alle ouders hun kinderen voortdurend kunnen bijstaan. Ze moeten immers ook zelf nog hun werk doen, als thuiswerker, docent-op-afstand, politie, of verplegende. Schroom daarom niet om hulp te vragen! Aan familieleden, vrienden, kennissen of buren.

8. Wees creatief met media. De huidige situatie is heel akelig natuurlijk, maar biedt ook kansen, qua mediagebruik. Bijvoorbeeld:

– bedenk hoe je een gezamenlijke online-gezinsagenda kunt bijhouden;
– laat je kinderen een corona-dagboek bijhouden. Daar zullen ze later, als ze oud zijn, nog veel plezier aan kunnen beleven. Om zich te kunnen herinneren hoe het toen was. Zo’n dagboek kun je op papier bijhouden, maar ook digitaal. Eventueel ook als vlog;
– leer je kinderen hoe ze kunnen Skypen of FaceTimen met klasgenoten, vriendjes en vriendinnetjes, opa en oma, etc.
– laat ze foto’s van muppies (reclamezuilen) maken, over een prikkelend thema. En laat ze vertellen over wat ze gezien hebben;
– probeer fit en gezond te blijven met z’n allen, bijvoorbeeld met de Wii Fit, of met YouTube-video’s;
– ga samen, in gezinsverband, filmpjes maken (en monteren, en uploaden, etc.) Dat kost een hoop werk en een hoop tijd, maar is juist daarom heel geschikt om thuis te doen en de tijd te doden;
– ga boeken lezen!

9. Ga lekker naar buiten. Zolang er nog geen totale lock down is, dus geen verplichting om binnen te blijven, kunnen uw kinderen gewoon nog naar buiten. Om een balletje te trappen of te stoepkrijten, en andere dingen te doen dan gamen, internetten of whatsappen.

Let op: volg wel het advies van het RIVM, om minstens anderhalve meter afstand van elkaar te houden. Dat geldt ook voor kinderen. Wat kun je zoal buiten doen? Dat is meer dan alleen maar wippen op de wipkip. Bijvoorbeeld:

– pak een plattegrond van jullie woonplaats, leg uit hoe de kaart werkt, drop de kinderen een flink eind verderop (mét de kaart) en laat ze op eigen kracht weer terug naar huis komen. Alleen bij echte nood mogen ze hun telefoon gebruiken;
– doe iets dergelijks ook eens met een kompas. Of leg uit hoe je de zon kunt gebruiken (om 12 uur staat hij in het zuiden, en om 17 uur in het westen) om de richting te bepalen.
– is er een park of een bos in de buurt? Laat ze bodemdiertjes zoeken (neem ze mee naar huis en probeer te achterhalen of ze de namen van de beestjes weten).
– zijn er slootjes in de buurt? Laat ze met een visnetje op zoek gaan naar waterbeestjes (en thuis de namen erbij zoeken). Grachten of kanalen? Dan lekker magneet-hengelen!
– laat ze foto’s van muppies (reclamezuilen) maken, over een prikkelend thema. En laat ze vertellen over wat ze gezien hebben.

10. Meer informatie:

– Minder gamen, meer spelen – Jantje Beton, klik hier
– Mels (8) en Jelle (11): ‘Het is leuker en beter om niet zo vaak te gamen’ – Volkskrant, klik hier
– 10 ways to safely entertain your children at home – ParentZone, klik hier