Ga er maar aan staan: vertellen over de moeilijke kanten van het ouderschap en dit delen met je hulpverlener en met andere ouders. Toch werkt het, vertelt Margreth Hoek. “Juist de eigen verhalen zijn belangrijk voor de identiteitsontwikkeling van ouders en het reflecteren op het grootbrengen. Het vertellen helpt hen om naar het eigen handelen te kijken en de invloed daarvan op het kind. Maar het geeft ook inzicht in wat ouders belangrijk vinden en welke vaardigheden zij in huis hebben. Zo ontstaat weer grip op de opvoeding.”
Opvoeden kan op het ene moment vanzelfsprekend zijn en op het andere moment weet je het niet meer. Om invulling te geven aan ouderschap sta je voor puzzels die elke keer anders zijn. “Dit maakt ouders kwetsbaar”, geeft Margreth Hoek aan. “Je keuzes worden beïnvloed door je zicht op het kind, maar ook door wie je bent en wat je belangrijk vindt en welke wensen je hebt. Daarnaast spelen ideeën van belangrijke anderen over opvoeden mee.”
Vertrouwen hervinden
Zoeken hoort bij het opvoeden en ouderschap, benadrukt Hoek. “Als ouders geluk hebben, kunnen ze hun ervaringen delen met ander ouders. Liggen de ervaringen echter te veraf van die van anderen, dan stokt dit proces van zelf oplossingen vinden. Ouders kunnen dan steun zoeken bij een professional. Zij vragen om advies, maar tegelijkertijd zijn ouders expert van hun eigen leven. De kennis en vaardigheden die zij hebben opgedaan kunnen ze gebruiken om een oplossing te vinden die bij hen past. De haakjes hiervoor zijn al zichtbaar als je mensen hun zoekende verhalen laat vertellen.”
Verhalen vertellen
Als je geluk hebt, dan kan je als ouder bij het opvoeden putten uit hoe je zelf bent opgevoed en uit voorbeelden uit je omgeving. “Mis je dit fundament echter, dan kunnen ouders aangemoedigd worden om hun verhalen te vertellen. En daar komt ouderbegeleiding om de hoek kijken. Juist door verhalen te vertellen wordt het perspectief van de ouders zichtbaar. Als hulpverlener sluit je daarbij aan en stel je vragen waardoor een rijker verhaal kan ontstaan. Dat is een verhaal met verbintenissen naar andere mensen, een verhaal waarin eerder geleerde vaardigheden opnieuw worden ingezet, een verhaal waarin een uitzondering ruimte biedt om op een andere manier naar de vraag van de ouder te kijken. Vanuit een ouderbegeleidende positie kun je ouders helpen om tot oplossingen te komen die je zelf niet zou kunnen bedenken. Ouders kunnen zo het vertrouwen in de opvoeding van hun kind te hervinden.”
Oefening
Op die manier werken vergt oefening. “Je moet een veilig gespreksklimaat scheppen om zo met elkaar in gesprek te gaan.” Hoek heeft hier verschillende methodieken voor ontwikkeld. Tijdens het webinar ‘In verbinding blijven met ouders’ gaat zij hier op 17 juni uitgebreid op in. “Om te ervaren hoe het werkt, beginnen de deelnemers met zelf een verhaal te vertellen en dat op te nemen. Zij gaan ook naar een verhaal van mij luisteren. Iedereen neemt dan als het ware de rol van verteller en de rol van luisteraar in. Vervolgens ga ik in op de theorie van het ouderschap als narratieve identiteit, opvoeden als groeiproces en verhalen vertellen. Aan de hand van voorbeelden laat ik zien welke verschillende soorten vragen deelnemers kunnen stellen om de verhalen van ouders – en van zichzelf – te verrijken. Zo lijkt het webinar op de manier waarop ik met groepen werk en waar de deelnemers door persoonlijke verhalen te vertellen, herkenning vinden en inspiratie opdoen.”
Lees alles over het online congres ‘In verbinding blijven met ouders’ >
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
