Ouders doen er goed aan om met hun tieners te blijven praten over hun eigen opvoedgedrag. Die opvoeding wordt door gezinsleden namelijk vaak sterk verschillend ervaren. Stemming speelt daar een belangrijke rol in. Ouders zijn ook te streng voor zichzelf: tieners oordelen positiever over opvoeding. Dit blijkt uit onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Loes Janssen.
In totaal deden er 134 gezinnen mee aan het onderzoek, waaronder 34 gezinnen waarbij de jongere kampt met een depressie. De jongeren zelf waren ten tijde van het onderzoek allemaal tussen de 12 en 17 jaar oud. Met een dagboek-app werd de stemming van de ouders en de jongere en het (ervaren) ouder-kind contact twee weken lang, viermaal daags bijgehouden.
Opvoedtips en therapie
Het onderzoek maakt duidelijk dat de relatie tussen stemming en het ervaren van opvoedgedrag per gezin, gezinslid en zelfs per moment kan variëren. Daarnaast blijkt dat hoe jongeren het opvoedgedrag van vaders en moeders ervaren niet alleen samenhangt met hun eigen stemming. Ook de verschillen met hoe ouders hun eigen opvoedgedrag ervaren zijn belangrijk voor hoe jongeren zich voelen. ‘We zien dat vaders en hun gedrag ertoe doen binnen het gezin en dat ze een belangrijke rol hebben in de opvoeding’, aldus Loes Janssen. Hun stemming lijkt bovendien meer van invloed op de stemming van hun kinderen te hebben dan die van moeders. ‘Maar er is meer onderzoek nodig om de verschillen te kunnen duiden.’
Een advies dat Janssen wel kan geven: blijf als gezin met elkaar in gesprek, hoe lastig dat soms ook is. ‘Soms voelt dat misschien geforceerd en soms zul je als ouder van je kind niks terugkrijgen. Maar soms ook wel. Luister zonder oordeel, pas dan kom je te weten waar iemand behoefte aan heeft. En voor al die ouders die oplossingsgericht zijn: vragen aan je kind stellen of er simpelweg zijn is soms al voldoende.’
Jongeren met een depressie
Ook keek Janssen met haar collega’s naar de verschillen tussen de gezinnen met en zonder een depressieve jongere. Opmerkelijk genoeg was er geen verschil te zien in hoe die twee groepen jongeren het opvoedgedrag van hun ouders ervaren op momenten dat ze contact met elkaar hadden. Maar jongeren met een depressie waren wel negatiever over het opvoedgedrag gebaseerd op de vragenlijst die over een langere periode terugkijkt. ‘Dat kan te maken hebben met de sombere stemming op het moment van invullen. Het is belangrijk voor ouders om zich dat te realiseren.’
Moedig
Janssen noemt het heel bijzonder dat de gezinnen zich hebben blootgegeven. “Daar is durf voor nodig. Sommige ouders met depressieve kinderen die ik sprak gaven aan met de handen in het haar te zitten: “Hoe kan ik mijn kind helpen?”. Hoewel ik geen concrete adviezen kan geven, kan ik wel laten zien waar het onderzoek aan bijdraagt. Het is belangrijk dat we als wetenschappers uit die ivoren toren komen, dat zijn we aan deze ouders en jongeren verplicht.’
Puberbrein
De studie van Loes Janssen maakt deel uit van het NWO Vici-project RE-PAIR: Unravelling the Impact of Emotional Maltreatment on the Developing Brain van Bernet Elzinga.
Bron: universiteitleiden.nl
Zie ook:
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
