Goede zorg voor een baby is cruciaal voor zijn of haar cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling. Vaders met een verhoogde cortisolwaarde, een hormoon dat belangrijk is bij stress, zijn echter minder sensitief naar hun baby. Dat blijkt uit een nieuwe studie van experimenteel psycholoog Peter Bos van de Universiteit Utrecht, verschenen in het tijdschrift ‘Psychoneuroendocrinology’, naar de rol van hormonen bij de zorgcapaciteiten van nieuwbakken ouders. Dit verband met cortisol is nooit eerder aangetoond.
Vaders lijken steeds meer te vaderen. Maar onderzoek naar die zorgende rol van vaders is, in tegenstelling tot onderzoek naar moederende moeders, schaars. Bos: “Wij wilden vooral weten wat de hormonen van zowel beginnende vaders als moeders betekenen voor de zorg voor hun baby. Nooit eerder is die relatie onderzocht zoals we dat nu gedaan hebben, door al voor de bevalling te gaan meten.”
Huilende pop
Voor deze studie, uitgevoerd in samenwerking met de onderzoeksgroep van professor Carolina de Weerth van de Radboud Universiteit Nijmegen, brachten 88 zwangere vrouwen en 57 aanstaande vaders een bezoek aan het laboratorium. Daar kregen de deelnemers opdracht om voor een pop te zorgen, een pop die continu huilde. De onderzoekers maten voor en na deze opdracht de hormonen cortisol en testosteron van de aanstaande ouders. Later, nadat hun kind geboren was, zochten de wetenschappers de ouders thuis op. Daar werden dezelfde hormonen gemeten, ditmaal tijdens het verschonen van de baby.
Verlaagde kwaliteit van zorg
Uit hun analyse bleek dat er een verband is tussen de hormoonwaarden en de gevoeligheid voor de baby. Bos: “Als we bij mannen een verhoogde cortisolwaarde maten tijdens het zorgen voor de pop, wat een goede maat is voor het ervaren van stress, dan waren zij na de bevalling minder sensitief naar hun eigen kind. Die verminderde sensitiviteit is een belangrijke maat voor de kwaliteit van zorg die zij aan hun baby verlenen. Misschien kan cortisol bij mannen vóór de geboorte van het kind dus al voorspellen hoe sensitief zij naar hun baby zullen zijn. Ook de hormonen gemeten tijdens het verschonen, laten zien dat mannen met verhoogde cortisol en verhoogde testosteron minder gevoelig zijn naar hun eigen baby. Bij vrouwen vonden we deze samenhang niet: de niveaus van de hormonen hadden bij hen geen effect op de kwaliteit van zorg.”
Maandenlang vaderschapsverlof
Vorige maand opperde Bos al om mannen, net als vrouwen, maanden met verlof te sturen bij de geboorte van hun kind. “Het biologische voordeel dat vrouwen hebben halen, mannen natuurlijk niet in. Maar op het sociale vlak is er nog een hoop te winnen. Met meer rust en ruimte, bijvoorbeeld door een maandenlang vaderschapsverlof, kunnen mannen leren omgaan met de stress die een baby nu eenmaal met zich meebrengt.”
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
Zo fijn om zoveel van wat we intuïtief al weten, steeds vaker door de wetenschap bevestigd te zien! We geven meer aandacht aan huid-op-huidcontact na de geboorte, we ‘buidelen’ baby’s die te vroeg geboren zijn, we troosten baby’s als ze huilen en zijn afgestapt van het idee dat we ze daarmee verwennen en verpesten. Drie voorbeelden van omgaan met een pasgeborene waarbij onderzoek bevestigd heeft dat onze intuïtieve neiging tot nabijheid en troosten de juiste is.
Nu mijn vraag: wanneer komt er onderzoek naar de mentale gevolgen van een stressvolle geboorte? En wat maakt een geboorte stressvol voor een baby? Ik heb er wel ideeën over, maar het zou zo waardevol zijn als hier onderzoek naar gedaan wordt. En als dit onderzoek mijn vermoeden bevestigt, kunnen we er dan in de toekomst alles aan gaan doen om ervoor te zorgen dat baby’s minder stress ervaren tijdens hun geboorte?