Stof tot nadenken over dilemma van vrijheid bieden en grenzen stellen

Recensie ‘Moeten we dan alles goedvinden?’ door Ilse Davids

Hoeveel vrijheid geef je een kind om zijn eigen weg te gaan? Hoeveel beperkingen leg je hem op, welke grenzen zijn er, hoe leer je hem of haar de nodige zelfdiscipline? ‘Moeten we dan alles goedvinden?’ bevat een mooie bundeling van relevante artikelen, quotes, gesprekken, casussen en gedichten waarin deze dilemma’s vanuit verschillende invalshoeken worden behandeld.

‘Moeten we dan alles goedvinden?’ is een uitspraak van Janusz Korczak (1878 – 1942), grondlegger van de rechten van het kind. Het dilemma van vrijheid bieden en grenzen stellen. De discussie hierover is oud en actueel. En de vraag kan ook omgedraaid worden: Moeten kinderen dan alles goed vinden wat volwassenen doen? Heeft een kind recht zich te verzetten tegen het gezag, de dwang of autoriteit van een volwassene?

Verschillende auteurs en (ervarings)deskundigen beschrijven in dit jaarboek (125 pag.) van de Janusz Korczak Stichting hoe zij met deze dilemma’s omgaan: thuis, in het onderwijs, bij de sportclub of in de jeugdzorg. Vanuit verschillende invalshoeken worden hedendaagse thema’s vanuit een divers perspectief bekeken.

In het eerste hoofdstuk staat Janusz Korczak zelf het meest centraal. In zijn werk als kinderarts en directeur van het weeshuis Dom Sierot is hij voortdurend op zoek geweest naar hoe hij kinderen tot hun recht kon laten komen, zonder zichzelf als volwassene  volledig weg te cijferen. Korczak is wars van recepten of algemene richtlijnen. In het hoofdstuk worden quotes uit zijn werken aangehaald. Af en toe neemt hij duidelijk stelling en lijkt hij een absoluut antwoord te willen geven, maar vaker kiest hij dan weer het perspectief van het kind en laat hij zichzelf en de lezer een andere werkelijkheid zien. Hij wil je als lezer van één ding doordringen: het kind is een prachtig wonder, onvoorspelbaar als het leven zelf en de opvoeding is niet vast te leggen in kant-en-klare voorschriften.

Het boek  bestaat uit 13 hoofdstukken met steeds een ander onderwerp en andere invalshoek. Het biedt stof tot nadenken en kan gespreksstof opleveren tussen opvoeders onderling en tussen kinderen en hun opvoeders. Voor de laatste is er een eigentijds verhaal ‘Ouders temmen’ van Jacques Vriens.

Moeten we dan alles goedvinden?

Ilse Davids is gezinspedagoog en werkzaam als pedagogisch beleidsmedewerker bij het Pedagogisch Expertise Centrum van SWKGroep Kinderopvang, onderdeel van de SWKGroep (kinderopvang – zorg – buurtwerk – onderwijs).