De ontdekking van het speciale kind

Beschrijving

Pedagoog en socioloog Annemieke van Drenth onderzoekt in dit boek aan de hand van de geschiedenis van de Haagse Idiotenschool hoe speciale kinderen in de loop van de negentiende eeuw ontdekt werden. Kinderen die niet mee konden komen in het gewone lager onderwijs werden er onder de noemer ‘idioot’ opgenomen. Idiotisme werd niet langer als ziekte gezien, maar als stagnatie in de kinderlijke ontwikkeling.

De school, opgericht door schrijver en predikant Cornelis van Koetsveld, viel lang onder de ‘Krankzinnigenwet’. Het gevolg was dat kinderen alleen onder die wet opgenomen konden zijn, dus met een rechterlijke toestemming. Die rechters lieten zich vervolgens adviseren door artsen en anderen over wat er problematisch was aan deze kinderen. Er werden toen al vragenlijsten ontworpen die werkten als een hele vroege soort van diagnostiek. ‘Hoe kwam men er toe bepaalde kenmerken van kinderen te verbinden met idiotisme? Welke opvattingen over normaal en abnormaal liggen daaronder? Van Koetsveld vroeg zich dat ook af voor zijn ‘Idiotenschool’. In bepaalde stappen werd tevens bedacht hoe aan speciale kinderen aangepast onderwijs gegeven kon worden. Kennis over dat proces is nu nog steeds relevant’, aldus Van Drenth.

Langzamerhand zag men dat kinderen individuen zijn die vanuit eigenheid een ontwikkeling doormaken. ‘Men realiseerde zich dat alle kinderen bij hun geboorte eigenlijk onnozel zijn, en zich moeten ontwikkelen om los te komen uit de beginfase van ‘idiotie’,’ vertelt Van Drenth. Kinderen moesten door prikkeling van buitenaf gestimuleerd worden zich te ontwikkelen, om op te groeien en volwassen te worden. De groeiende aandacht voor speciale kinderen onderstreepte niet alleen de idee van normaliteit, maar stimuleerde ook het verlangen om álle kinderen te onderwijzen. De consequenties daarvan zien we tot op de dag van vandaag terug in ons schoolsysteem.

De ontdekking van het speciale kind
Annemieke van Drenth
Uitgeverij: Aup Wetenschappelijk