Scholen organiseren te veel dure en verre reisjes, vinden Leergeld Nederland en ouderorganisaties. Dat zorgt voor tweedeling in de samenleving. Dit uit zich onder meer in een flinke toename van het aantal financiële hulpvragen voor onderwijs.
Kamperen op de Veluwe of een dagje dierentuin? Voor veel middelbare scholen is het niet genoeg. Gaby van den Biggelaar, directeur van Leergeld Nederland, laat in Trouw weten dat niet alleen het aantal schoolreisjes toeneemt, terwijl de tripjes als gevolg van de steeds exotischer bestemmingen ook nog eens duurder worden.
Toename hulpvragen
Haar organisatie, die gezinnen met een inkomen op bijstandsniveau ondersteunt om kinderen ‘mee te laten doen’, ziet het aantal financiële hulpvragen voor onderwijs de laatste jaren flink stijgen. In 2011 steunde Leergeld Nederland 35.000 kinderen. In 2017 waren dat er 103.620. Daarbij plaatst ze wel de kanttekening dat de organisatie in die periode ook gegroeid is.
Van den Biggelaar. “Wij komen bij de mensen thuis en horen van ouders dat de schoolkosten toenemen. Volgens de wet is onderwijs in Nederland gratis. Je mag als school geen zaken verplicht voorschrijven die extra geld kosten. Scholen stellen hun reizen dus niet verplicht. Maar dat argument van vrijwilligheid vinden wij flinterdun.” Leergeld Nederland plaatst vooral vraagtekens bij ‘extraatjes’ zoals wintersport of een reis naar een ontwikkelingsland. Dan zijn het de kinderen van ouders met geld die meegaan, zegt Van den Biggelaar. Ze pleit voor duidelijke afspraken tussen scholen en vindt dat er maar één keer in de schooltijd een duurdere reis moet worden georganiseerd van 400 à 500 euro.
Gelijke kansen
Ouderorganisaties Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) en Ouders & Onderwijs delen de zorgen van Leergeld Nederland. “Onze helpdeskmedewerkers hebben de indruk dat het een steeds vaker voorkomend onderwerp is”, zegt directeur Paul Oomen van VOO. “Ons standpunt is dat schoolreisjes moeten bijdragen aan de onderlinge verbinding van álle leerlingen. Er mogen absoluut geen leerlingen, al dan niet bewust, worden uitgesloten.”
Ook Ouders & Onderwijs krijgt veel telefoontjes van ouders met de vraag wat er gebeurt als ze niet kunnen betalen, zegt coördinator Dorine Wiersma. “Het is een ingewikkeld ding. Als je niet betaalt, mag je niet mee. Maar hoe vrijblijvend is het? Sommige scholen koppelen opdrachten aan hun reisjes, zoals spreekbeurten. Dat is natuurlijk leuk, maar het voelt toch krom. Wij vinden dat scholen altijd moeten benadrukken dat een reis vrijwillig is.”
Koppelen aan leeractiviteiten
Scholen voeren vaak het argument aan dat ze kinderen kennis willen maken met andere culturen, of juist willen laten zien dat welvaart niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Maar volgens Casper Hulshof, onderwijskundige aan de Universiteit Utrecht, is een schoolreisje alleen nuttig als dat gepaard gaat met veel leeractiviteiten. “Vaak is daarvan nauwelijks sprake. De reactie van scholen is meestal: maar het is goed voor de groep. Dat is natuurlijk zo, maar dan hoef je niet ver weg te gaan. Mijn bevinding is dat scholen een beetje tegen elkaar op lijken te bieden, een soort race to the bottom. Maar het achterblijvende kind heeft natuurlijk het nakijken.”
Reacties scholen
In het artikel in Trouw staan ook enkele reacties van scholen.
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
