Het consortium Vroegpreventie Kindermishandeling werkt aan verbetering van de vroege preventie van kindermishandeling. De onderzoeken richten zich zowel op verbeterde toeleiding van gezinnen naar passende interventies, als op grotere effectiviteit van deze interventies. Dit resulteert in vier praktische modules om de nieuwste wetenschappelijke inzichten in de praktijk toe te passen.
De signalering, de risico-inschatting en het bepalen van zorgbehoeften van gezinnen waarbij kindermishandeling speelt, schieten vaak tekort, verklaart Claudia van der Put. Zij leidt als forensisch orthopedagoog en onderzoeker bij de Universiteit van Amsterdam het consortium Vroegpreventie kindermishandeling. ‘Er wordt bijvoorbeeld te weinig gemeld bij Veilig Thuis en gezinnen die het nodig hebben krijgen niet de juiste behandeling. Dat willen we allebei verbeteren.’
Modules
De onderzoekers voerden eerst een meta-analyse uit naar de effectiviteit van internationaal gebruikte interventies voor de begeleiding van gezinnen met een risico op kindermishandeling. Daaruit kwamen vier effectieve elementen naar voren: stressreductie, het vergroten van zelfvertrouwen van ouders, het beter leren reguleren van boosheid, en behandeling van traumagerelateerde klachten. Samen met professionals in de praktijk hebben de onderzoekers deze elementen verwerkt tot vier modules.
Verschillende doelgroepen
Getrainde verpleegkundigen gebruiken de modules nu in hun interventies bij ouders bij wie het risico op kindermishandeling speelt. Ze passen ze toe in twee bewezen effectieve interventies: Stevig Ouderschap en VoorZorg. Deze werken allebei met ouderbegeleiding door huisbezoek. Maar Stevig Ouderschap richt zich op een brede groep ouders en begeleidt hen vanaf de geboorte of liefst al tijdens de zwangerschap tijdens 6 tot 14 huisbezoeken. De VoorZorg-verpleegkundigen werken met veelal jonge moeders met weinig scholing en een opeenstapeling van psychosociale risicofactoren. Ze begeleiden hen vanaf de zwangerschap tot 2 jaar na de geboorte van hun eerste kind.
Tevreden gebruikers
Merian Bouwmeester ontwikkelde Stevig Ouderschap en werkt samen met enkele collega’s bij het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid (NCJ) aan brede toepassing van deze interventie. Die wordt nu door zo’n 400 interventieverpleegkundigen in het hele land gebruikt. Van hen zijn er een honderdtal getraind in het gebruik van de 4 nieuwe modules, vertelt Bouwmeester. Ze werken er graag mee en vinden het plezierig dat ze hiermee de nieuwste inzichten in de praktijk kunnen toepassen. Zelf is Bouwmeester blij dat ze Stevig Ouderschap verder kan ontwikkelen.
Hele pakket onder de loep
Ook ouders reageren positief op de modules, aldus Bouwmeester. ‘Ze vinden het zinvol om door het invullen van de vragenlijsten te kunnen reflecteren op hun ouderschap.’ ‘Maar we kunnen nog niet zeggen of de modules definitief in de interventies worden opgenomen,’ zegt Van der Put. ‘We zijn nog bezig met de data-analyse. We meten het hele pakket. Door gebruik van verschillende uitkomstmaten kunnen we een verband zien met de verschillende elementen. We kunnen bijvoorbeeld nagaan of de stress afneemt of het competentiegevoel toeneemt.’
Meer voorlichting
De onderzoekers hebben ook aan ouders, jongeren (van 14 tot 21 jaar) en professionals, allemaal benaderd via de instellingen die bij het onderzoek betrokken zijn, gevraagd wat volgens hen kan helpen om kindermishandeling te voorkomen. De antwoorden bieden belangrijke informatie voor bijvoorbeeld beleidsmakers, denkt Van der Put. ‘De jongeren vonden dat interventies niet alleen op ouders maar zeker ook op de kinderen gericht moeten zijn. Want, zeiden ze, als je als kind sterker in je schoenen staat, kun je aan de bel trekken en kindermishandeling voorkomen.’ De kinderen noemden voorlichtingsprogramma’s op school het vaakst als zinvolle interventie. Ook ouders bleken zulke programma’s belangrijk te vinden. Zowel ouders als kinderen vonden verder dat de signalering van risicosituaties voor mishandeling beter kon.
Lees verder op zonmw.nl >>
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
