Help jongeren met een hoopvolle en optimistische blik naar toekomst kijken. Dát is de boodschap van Micha de Winter in zijn afscheidscollege. Volgens de hoogleraar Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht, focussen de hedendaagse opvoedingswetenschappen zich te eenzijdig op individuele problemen van kinderen. “Opvoeding en onderwijs bieden te weinig hoop en optimisme.”
Kinderen en jongeren worden in deze tijd overspoeld met angstaanjagende berichten over terreur, vluchtelingenstromen en opwarming van de aarde. Hoe zorgen we ervoor dat de jonge generatie niet ten prooi valt aan pessimisme, desinteresse of wanhoop? De hedendaagse opvoedingswetenschappen bieden volgens Micha de Winter te weinig antwoord op zulke vragen.
ADHD of dyslexie
In zijn afscheidscollege stelt de hoogleraar Pedagogiek dat de opvoedingswetenschappen zich te eenzijdig hebben gefocust op individuele problemen van kinderen en te weinig tegenwicht bieden aan het medicaliseren daarvan. De Winter: “Wat doet het met je wanneer je op jonge leeftijd al te horen krijgt dat je ADHD, dyslexie of een oppositionele gedragsstoornis ‘hebt’?” Volgens de Utrechtse wetenschapper sluiten we kinderen te snel en te makkelijk op in hun afwijking. Hij vindt dat we ons in opvoeding en onderwijs steeds zouden moeten afvragen hoe we jonge mensen kunnen helpen om met een hoopvolle en optimistische blik naar de toekomst te kijken. “Daar is een hoopgevende sociale pedagogiek voor nodig.”
Aanbevelingen
Om tot zo’n pedagogiek te komen, geeft De Winter in zijn afscheidscollege enige aanbevelingen. “Zorg dat kinderen altijd een perspectief leren zien, onderzoek samen met hen problemen zoals het gevaar van terroristische aanslagen of het smelten van de poolkappen, en leer ze zelf nadenken over allerlei mogelijke oplossingen. Een onderzoekende en nieuwsgierige houding helpt kinderen grip te leren krijgen op hun wereld, en kan bijdragen aan een optimistisch wereldbeeld.” Er is geen betere manier om ervoor te zorgen dat kinderen en jongeren zich tot betrokken burgers van de samenleving ontwikkelen, dan ze van jongs af aan bij die samenleving te betrekken, aldus De Winter. “Als je leert dat jou stem er óók toe doet, bevordert dat een hoopvol perspectief op de toekomst.”
Tegenwicht
Bij een hoopgevende opvoeding hoort tegenwicht. Kinderen en jongeren zijn immers lang niet altijd vanzelf genuanceerd in hun oordelen, en bovendien hebben ze soms wel heel sterk de neiging om vanuit hun eigen perspectief of dat van vriendengroep, hun peergroup, te handelen. Daarom hebben opvoeders een ‘onderbrekende’ taak: “Maak even een pas op de plaats en denk na over wat je zegt of doet. Zo leren kinderen nieuwe, hoopgevende perspectieven te ontdekken.”
Op De Winters profielpagina is zijn afscheidsrede, uitgesproken op 31 mei in de aula van het Academiegebouw, na te lezen.
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
