Gezinnen gezonde gewoontes aanleren in coronatijd

De afgelopen maanden gaven de kinderartsen van het MUMC+ ouders telefonisch informatie over het aanleren van een gezonde levensstijl, ook tijdens de coronacrisis.  De aandacht richt zich specifiek op kinderen met overwicht. “Wees behulpzaam en ben open.” Dat is het advies van Anita Vreugdenhil als het gaat om hoe ouders en kinderen kunnen omgaan met de huidige coronacrisis. “Maak het bespreekbaar, zeker als het pubers zijn. Ga de hele tijd met ze in gesprek.”

Vreugdenhil is kinderarts bij het MUMC+ en oprichter en hoofd van het Centre for Overweight Adolescent and Children’s Healthcare (COACH). Bij COACH vonden de consulten plaats tijdens teleconferenties, waarbij de privacy gegarandeerd werd. Het was jammer dat de sport- en kookactiviteiten voor de kinderen niet meer door konden gaan. Via social media werden de kinderen gemotiveerd om aan activiteiten deel te nemen. Vreugdenhil: “We hebben allerlei challenges op Instagram en Facebook gezet, en we nodigden ze uit om daar foto’s van op Facebook te zetten. Zo konden ze laten zien hoe het ze lukten lichamelijk actief te blijven en gezond te koken.” Ook in deze bizarre tijden, waarin de kinderen hun leven compleet moesten omgooien, hielp COACH hen met het aanleren van gezonde gewoontes.

Gepersonaliseerde, langdurige interventies

Vreugdenhil richtte COACH tien jaar geleden op, omdat ze gelooft in een gezonde levensstijl. Ze benadrukt dat specifieke aandacht voor kinderen met overgewicht belangrijk is. “Kinderen die obees zijn, worden vaak obese volwassenen. Het is heel moeilijk om leefgewoontes af te leren als je volwassen bent, maar alle onderzoeken tonen aan dat het voor kinderen makkelijker is naarmate ze jonger zijn. COACH biedt gepersonaliseerde, langdurige interventies aan. “Kinderen worden naar het centrum verwezen door de Jeugdgezondheidszorg, huisartsen of kinderartsen. In sommige regio’s, waar veel kinderen COACH-interventies krijgen, worden de kinderen zelf ‘ambassadeurs’ van het centrum en maken er binnen de gemeenschap enthousiast reclame voor. Het geheim van het succes is de persoonlijke aanpak in combinatie met een lange periode van consulten; we begeleiden de gezinnen zo lang als dit nodig is.”

Aanpak

Hoe ziet zo’n interventie er eigenlijk uit? “We beginnen met het beoordelen van de kinderen op hun eetgewoontes, fysieke activiteit, comorbiditeit, geestelijk welzijn en sociaal gedrag. Dan worden er verschillende interventies gecombineerd, toegespitst op de persoon en afhankelijk van de beoordeling. Er zijn verschillende interventies, zoals het coachen van de ouders bij het stellen van doelen om de leefstijl te veranderen, sportprogramma’s, buddy’s (studenten van de UM), en voedselprogramma’s waarbij mensen leren koken, nieuwe gerechten proeven en leren hoe etiketten van producten in de supermarkt te lezen. Sommige kinderen lijden aan een tekort aan aandacht. Dit moet dan eerst door een psycholoog behandeld worden voordat de andere interventies plaats kunnen vinden. De begeleidende consulten duren een jaar tot zeven jaar.”

Advies voor gezinnen

Het is het beste om niet alles in een keer te veranderen., aldus Vreugdenhil. “Als ik hen vraag wat er als eerste moet veranderen, nemen ze altijd iets heel moeilijks, zoals ‘ik ga geen chocola meer eten als ik uit school kom.’ Dan vraag ik hen: ‘Als dit niveau 20 is, wat zou niveau 1 dan zijn ?’ Kleine eerste stappen zoals, ‘drink meer water’ of ‘ga drie keer per week 10 minuten wandelen na het avondeten’ zijn veel haalbaarder doelen. Als deze dingen zonder moeite gaan, is de kans groter dat het gezin zich aan de gezonde gewoontes blijft houden.”

Volgende stap

Nu de crisis vooralsnog over haar hoogtepunt heen lijkt te zijn, concentreert Vreugdenhil zich in haar onderzoek ook op covid-19-gerelateerde onderwerpen rond kinderen en pubers. Ze is initiatiefnemer van COVID-19, Obesity and Lifestyle in Children (COLC-onderzoek), waarbij de effecten van de coronacrisis op de leefstijl van kinderen wordt onderzocht. Het onderzoek richt zich in het bijzonder op de gevolgen voor het lichaam en de algehele gezondheid van de kinderen binnen het gezin. Kinderen en pubers van 4 tot 18 jaar kunnen aan het onderzoek deelnemen.

In het programma Your Coach Next Door zal COACH de komende jaren schoolverpleegkundigen opleiden in het toepassen van begeleide interventies bij kinderen en gezinnen, zoals die tot nu toe alleen in het centrum gedaan werden. Het centrum blijft de plek waar medische problemen worden gemonitord, maar de interventies worden op deze manier laagdrempeliger doordat ze dichter bij huis plaats kunnen vinden zonder veelvuldig ziekenhuisbezoek. Dit programma wordt nu al in Limburg uitgevoerd.

Meer informatie over het COLC-onderzoek, privacybescherming en deelname.

Bron: maastrichtuniversity.nl