Voor elke ouder is het moeilijk om te horen dat je kind ‘iets’ heeft. Het omgaan met ouders kan dan ook lastig zijn en vereist specifieke vaardigheden. Tijdens het Congres Vroegsignalering en Vroeghulp gaf José Koster onlangs een indringende lezing over het belang van professioneel samenwerken met ouders.
Ouderschap is tijdloos en gebeurt met vallen en opstaan. Hoop en fantasie is broodnodige brandstof, er is geen taak zo zwaar als het ouder zijn. Zeker als een kind ‘iets’ heeft. Elke ouder wil het beste voor het kind vanuit een besef van verantwoordelijk zijn, wat iets anders is dan je verantwoordelijk gedragen. Het gaat om het diepe verlangen het beste te willen voor het kind. Je stelt jezelf als ouders een opdracht en het is nooit goed genoeg. Alle ouders maken tijdens zwangerschap psychisch ruimte voor hun kind. Volgens Daniel Stern fantaseren ouders lang voor de geboorte al over hoe hun kind zal zijn om zo innerlijke ruimte te creëren en pas na een maand of acht ruilen ze dat ideaalbeeld in voor het reële kind.
‘Er is nu te weinig ruimte voor wat alle zorg
en onzekerheid met ouders doet’
Ouderschapskennis
Kennis over ouderschap is belangrijk om goed aan te kunnen sluiten. Ouders moeten immers de opvoeding uitvoeren. Ouders die zich gezien en gehoord voelen over het proces dat zij als ouder doormaken hebben automatisch meer ruimte om het kind te zien en te horen. Dat komt ten goede aan de aandacht en zorg voor hun kind. Er is nu veel te weinig ruimte voor wat alle zorg en onzekerheid met ze doet. De zorg over het welzijn van hun kind roept namelijk veel emoties op, zowel positief als negatief. Laat ouders merken dat ze gewoon mens mogen zijn en de gelegenheid krijgen stoom af te blazen. Ouders knappen enorm op als ze mogen zeggen hoe verschrikkelijk zwaar het ze soms vinden met hun kinderen.
Kennis en vaardigheden
Veel zorgverleners hebben moeite met oudercontacten en denken dan al gauw dat het aan henzelf ligt. Dat is onterecht, zij hebben er veel te weinig handvaten voor meegekregen. Beroepskrachten worden opgeleid om met kinderen te werken. Zij leren vrijwel niets over de ontwikkelingspsychologie van ouderschap. Op opleidingsniveau moet hier veel meer aandacht voor komen. Het betrekken van de ouders bij de zorg vereist namelijk specifieke kennis en vaardigheden.
Nabijheid
Professionele nabijheid is belangrijk zodat ouders zich weer in verbinding kunnen voelen met de gemeenschap. Dat is eerste hulp voor kwetsbare ouders. Het proces van de ouder centraal stellen náást het zorgproces rond het kind. Sluit aan bij de ouder, ga naast hun staan en help hen het gevoel van grip terug te krijgen. Stel bijvoorbeeld de vraag ‘vind u het goed dat ik u iets vertel over deze problematiek’. Daarmee geef je ouders een stukje regie.
Jan de Graaf,
eindredacteur Ouders Centraal
José Koster doceert, traint en coacht (teams) beroepskrachten en studenten in de omgang met ouders en leidt projecten op het gebied van werken met ouders en de (onderlinge-) communicatie.
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
