Van de volwassenen tussen 25 en 46 jaar die als kind de scheiding van hun ouders meemaakten, heeft nu 20 procent geen contact meer met de vader en 5 procent niet meer met de moeder. Van de inmiddels volwassen kinderen beschouwt 44 procent de stiefvader als ‘echte’ vader en 17 procent de stiefmoeder als ‘echte’ moeder.
Kinderen maken steeds vaker mee dat hun ouders uit elkaar gaan of nieuwe relaties aangaan en soms ook (stief)kinderen hebben met meerdere partners. Wat betekent dit voor de relaties die familieleden met elkaar hebben? Dat is onderzocht in een innovatief onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA): Ouders en Kinderen in Nederland (OKiN). Het CBS zorgde voor de steekproef en de dataverzameling. Een samenwerking met unieke resultaten.
Echtscheidingsrevolutie
In de jaren zeventig en tachtig nam het aantal echtscheidingen fors toe. Als gevolg daarvan ontstaan steeds meer complexe gezinnen. Prof. Matthijs Kalmijn van de UvA: “Er is inmiddels veel onderzoek gedaan naar de effecten van echtscheiding op jonge kinderen in die eerste turbulente tijd na de scheiding. Wij wilden weten hoe het nu gaat met de kinderen die opgroeiden in de ‘echtscheidingsrevolutie’ en nu tussen de 25 en 45 jaar oud zijn.” Kalmijn kreeg een Europese beurs om dit onderzoek uit te voeren en werkte daarbij intensief samen met het CBS.
Complexe gezinnen
In het OKiN-onderzoek staan complexe gezinnen centraal: niet alleen gezinnen waar de ouders uit elkaar zijn, maar ook gezinnen waar één van de ouders overleden is en gezinnen met adoptiekinderen. Kalmijn: “De complexiteit in deze gezinnen roept ingewikkelde vragen op. Hoe regel je de voogdij bijvoorbeeld, als sprake is van meerdere ouders en stiefouders? Wij vonden het belangrijk om te onderzoeken hoe mensen die opgroeiden in zo’n gezin tegen die vragen aankijken en welke effecten het complexe gezin voor hen op de langere termijn heeft. Dankzij de samenwerking met het CBS hebben we een unieke steekproef kunnen trekken.”
Meerwaarde
Het onderzoek naar gezinscomplexiteit levert een reeks aan publicaties van onderzoekers van de UvA en het CBS op en een aantal proefschriften. Wat kunnen wetenschappers, beleidsmakers en hulpverleners van het onderzoek leren? Kalmijn: “Ons onderzoek heeft veel inzicht opgeleverd in de verscheidenheid aan stiefouders. Dat is iets om rekening mee te houden bij het opstellen van regels en wetten. Ook blijken ouders die het contact met hun kinderen verliezen daar grote moeite mee te hebben, vooral vaders. Daar is aandacht voor nodig bij hulpverleners.” Met de nieuwe data kunnen de effecten van de scheiding op het kind en hun gehechtheid aan de verschillende ouders veel nauwkeuriger in beeld worden gebracht.
Verder lezen
- Het volledige artikel: Multi-Actor Study of Adult Children and Their Parents in Complex Families: Design and Content of the OKiN Survey
- Het CBS-bericht: Ruim 4 op 10 volwassenen zien hun stiefvader als vader
- Bericht NOS: 20 procent van kinderen gescheiden ouders ziet vader niet meer
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond ouderschapskennis en –ondersteuning
