Als kinderen niet meer willen komen – handvatten bij ouderverstoting

Hoe kun je gescheiden ouders ondersteunen van wie de kinderen niet meer willen komen? Vaders en moeders die het gevoel hebben dat zij als ouders afgewezen, miskend, of zelfs verstoten worden? Hoe kun je deze ouders helpen om met dit gegeven te leven?

Nanda Poulisse

Er zijn verschillende oorzaken aan te geven waarom kinderen er soms voor kiezen om niet meer naar een van de ouders te gaan of daartoe aangezet worden door een van de ouders. De belangrijkste oorzaken luiden als volgt:
– Kinderen zijn gevoelig voor de emoties van hun ouders
– Onenigheid over de opvoeding
– De komst van een nieuwe partner
– Loyaliteitsproblemen

Het helpt ouders al om hier kennis van te nemen. Wat je (enigszins) begrijpt, is al beter te verdragen.

Wat kunnen professionals doen?

Het helpt als je ouders uitlegt waarom hun kinderen een keuze maken, en waarom hun ex-partner doet zoals zij (of hij) doet. Dat verzacht de eigen emoties en doet hen inzien dat het niet aan hen ligt. De kinderen kiezen niet tegen hen, maar vóór de andere ouder, of voor zichzelf. Daar wordt de onzekerheid van verstoten ouders minder van. Het helpt hen ook om ruimhartiger te zijn, aardiger, vriendelijker, respectvoller te zijn jegens hun ex en de kinderen, en hen meer te gunnen.

Professionals kunnen ouders ook bijstaan in het verminderen van de problemen met hun ex-partner. Dit kan bijv.  door hen te wijzen op zaken die gevoelig kunnen liggen. Het kan ook door hen aan te sporen alleen de strijd aan te gaan over kwesties die ze echt belangrijk vinden. Het helpt als ouders ruimhartig zijn, wanneer ze maar kunnen. Bespreek dus met hen of ze kunnen opschuiven in hun grenzen, maar ze hoeven natuurlijk niet alles te accepteren. Leer hen dus ook hoe ze respectvol, kort en bondig, hun grenzen kunnen aangeven.

Vasthouden aan eigen waarden en normen

Ook al is de opvoeding bij de andere ouder heel anders, ouders mogen vasthouden aan hun eigen waarden en normen, en hun kinderen opvoeden op de manier die daarbij past. Het is wel belangrijk dat ze het ook hun ex-partner gunnen dat deze de kinderen op haar/zijn manier opvoedt (dit geldt niet bij het vermoeden van kindermishandeling of ernstige verwaarlozing).

Als de kinderen niet meer willen komen, moedig de ouders dan aan om toch te blijven investeren in hen. Door kaartjes of sms-jes te sturen op belangrijke dagen, laten ze hun kinderen weten dat ze aan hen denken en er voor hen zijn. Ook af en toe een cadeautje sturen geeft deze boodschap af. Bereid ouders er op voor dat ze mogelijk geen of een negatieve reactie krijgen. Dan is het op dit moment nog te moeilijk voor het kind om iets van hen aan te nemen. Dat wil niet zeggen dat het de belangstelling van de ouder niet waardeert.

Gaan voor gelijk of voor geluk?

Als ouders overwegen om een rechtszaak tegen hun ex aan te spannen, bespreek dan met hen wat het resultaat zal zijn. De volgende vragen kunnen hen hierbij helpen: Wat gaat het oordeel van de rechter je opleveren? Mogelijk schept het duidelijkheid. Verwacht je ook dat je ex zich eraan gaat houden? Of is haar/zijn karakter van dien aard dat zij/hij het oordeel toch naast zich neerlegt? Lost het de communicatieproblemen op, of verergeren ze? Wat gaat het doen met de gevoelens van je ex jegens jou?  Wat heeft de strijd voor effect op jullie kinderen? Hoeveel energie wil en kun je erin steken? Hoeveel geld? Ga je hier gedoe over krijgen met je nieuwe partner, en wil je dat? Hoe voorkom je dat de rechtszaak je leven gaat beheersen?

Uiteindelijk kunnen de ouders zelf het best bedenken of ze er gelukkiger van zullen worden als ze gelijk krijgen. Maar het is wel belangrijk dat ze met jouw hulp deze keuze weloverwogen maken.

Samenvatting

Dit artikel is een samenvatting van een uitgebreid blog van Nanda Poulisse voor Ouders Centraal: klik hier voor haar volledige bijdrage over hulp bij ouderverstoting.

Nanda Poulisse is orthopedagoog, gespecialiseerd in de begeleiding van mensen met een samengesteld gezin.

Voor meer informatie, en voor meer blogs over stiefouderschap, zie: www.gezinspraktijkgestel.nl